Μ. ΓΙΑΝΝΑΚΑΚΗ, Σ.ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ, Θ.ΚΙΟΥΣΗ, Μ.ΒΟΥΤΟΥ
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΒΙΟΤΙΚΩΝ
"Η ανάπτυξη ζωντανών
βακτηρίων για ευεργετικούς σκοπούς για την υγεία δεν είναι καινούργιος",
ξεκίνησε μιλώντας ο van Hylckama Vlieg. "Στην πραγματικότητα, στεκόμαστε
στους ώμους των γιγάντων". Τόνισε ως απόδειξη τον Ρώσο ζωολόγο Élie
Metchnikoff, ο οποίος, πριν από περισσότερο από έναν αιώνα, μίλησε για την
έννοια των προβιοτικών, τα οποία ορίζονται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας
ως "ζωντανοί μικροοργανισμοί οι οποίοι, όταν χορηγούνται σε επαρκείς
ποσότητες, προσφέρουν όφελος για την υγεία του ξενιστή".
Ο Metchnikoff είδε ότι "οι
άνθρωποι που χρησιμοποιούσαν καταναλωμένα και έχοντας υποστεί ζύμωση τρόφιμα
στην περιοχή της Ανατολικής Ευρώπης, από όπου καταγόταν, βασικά ζούσαν
περισσότερο και μάλιστα υπέθετε ότι οι άνθρωποι που δεν μπορούν να λάβουν φαγητό
που έχει υποστεί ζύμωση πρέπει να πάρουν τα βακτηρίδια ως προϊόν συμπληρώματος
της διατροφής τους"- δηλαδή ως ένα προβιοτικό συμπλήρωμα - δήλωσε επίσης ο
van Hylckama Vlieg.
Στο έργο του το 1907 "Η
παράταση της ζωής, οι αισιόδοξες μελέτες" ο Metchnikoff υποστήριξε ότι
"η εξάρτηση των εντερικών μικροβίων από τα τρόφιμα καθιστά δυνατή τη λήψη
μέτρων για την τροποποίηση της χλωρίδας στο σώμα μας και την αντικατάσταση των
επιβλαβών μικροβίων από χρήσιμα μικρόβια".
Αυτή η ιδέα από τότε δημιούργησε
"μια ολόκληρη βιομηχανία και ένα ευρύ φάσμα προϊόντων", συνέχισε ο
van Hylckama Vlieg, τόσο σε γάλα που έχει υποστεί ζύμωση, π.χ. Yakult και
Activia, καθώς και σε συμπληρώματα διατροφής. Και στις δύο περιπτώσεις, τα
ενεργά βακτήρια είναι συνήθως βακτήρια γαλακτικού οξέος όπως Lactobacillales
και Bifidobacteria.
LACTOBACILLUS RHAMNOSUS ΚΑΙ ΑΛΛΕΡΓΙΑ ΣΤΑ ΦΙΣΤΙΚΙΑ
Ένα τέτοιο προβιοτικό στέλεχος
είναι ο Lactobacillus rhamnosus, το οποίο ανήκει και παράγεται από τον Chr.
Hansen και, σύμφωνα με τον van Hylckama Vlieg, είναι "ίσως το καλύτερο
τεκμηριωμένο βακτήριο" και "το πρότυπο της προβιοτικής έρευνας".
Όχι μόνο αποτελεί αντικείμενο μεγάλης ακαδημαϊκής έρευνας, αλλά έχει επίσης
διερευνηθεί σε μεγάλο αριθμό κλινικών δοκιμών, όπου έχει δοκιμαστεί σε ένα ευρύ
φάσμα πληθυσμών, συμπεριλαμβανομένων των πρόωρων βρεφών, των εγκύων και των
ηλικιωμένων.
"Έχουν δημοσιευθεί
περισσότερες από 300 κλινικές μελέτες - ποικίλης ποιότητας, αλλά πιστεύω ότι
πολλές από αυτές είναι πολύ, πολύ καλές - και παρουσιάζουν αποδεικτικά
στοιχεία" που υποστηρίζουν ότι ο L. rhamnosus μπορεί να αποτρέψει ή να
ανακουφίσει τις λοιμώξεις, καθώς και την αλλεργία, δήλωσε ο van Hylckama Vlieg
.
Επισημαίνοντας ένα συγκεκριμένο
παράδειγμα, έστρεψε την προσοχή του στην αλληλεπίδραση της μικροβιοκοινότητας
(φυσιολογική χλωρίδα) του εντέρου και της αλλεργίας στα φιστίκια, η οποία
επηρεάζει έναν αυξανόμενο αριθμό ανθρώπων σε όλο τον κόσμο και σε ορισμένες
περιπτώσεις μπορεί να απειλήσει τη ζωή. Επισήμανε μια δοκιμή από ερευνητές ενός
ερευνητικού ινστιτούτου με έδρα την Αυστραλία, το οποίο βρήκε τα ισχυρότερα
μέχρι στιγμής αποδεικτικά στοιχεία ότι μπορεί να είναι δυνατή η θεραπεία με
βάση τα προβιοτικά για την αλλεργία στα φιστίκια.
Στη μελέτη, 48 παιδιά έλαβαν είτε
μια πειραματική ανοσοθεραπευτική αγωγή που περιείχε L. rhamnosus και πρωτεΐνη
φιστικιών σε αυξανόμενες ποσότητες είτε ένα εικονικό φάρμακο (placebo) μία φορά την ημέρα για διάστημα
18 μηνών. Μέχρι το τέλος της μελέτης, το 82% των παιδιών που έλαβαν
ανοσοθεραπεία ήταν σε θέση να τρώνε φιστίκια χωρίς να υφίσταται αντίδραση.
Με παρακολούθηση, τέσσερα χρόνια
αργότερα, το 80% των παιδιών με πρόσφατη ανεκτικότητα εξακολουθούσε να τρώει
φιστίκια ως μέρος της κανονικής του δίαιτας και το 70% αυτών διαπιστώθηκε ότι
έχει αναπτύξει μακροχρόνια ανοχή.
Εάν επιβεβαιωθεί στη φάση ΙΙΙ μιας
δοκιμής, οι συμμετέχοντες στην μελέτη πιστεύουν ότι τα ευρήματα θα μπορούσαν να
έχουν επιπτώσεις και σε άλλες αλλεργίες στα τρόφιμα.
"Δείχνει τις δυνατότητες
αυτού του βιώσιμου υλικού ως φάρμακο", δήλωσε ο van Hylckama Vlieg.
LACTOBACILLUS PLANTARUM
ΚΑΙ ΝΕΟΓΝΙΚΗ ΣΗΨΑΙΜΙΑ
Συνέχισε επίσης να επισημαίνει
μια μελέτη του 2017 από μια διεθνή ομάδα ερευνητών σε ένα Κολλέγιο η οποία
κατέδειξε ότι ένας συγκεκριμένος συνδυασμός καλών βακτηρίων στο σώμα έχει
σημαντική επίδραση στην συχνότητα εμφάνισης σήψης σε βρέφη.
Η σήψη ορίζεται από τον Παγκόσμιο
Οργανισμό Υγείας ως μια «απειλητική για τη ζωή κατάσταση που προκύπτει όταν η
αντίδραση του οργανισμού στη λοίμωξη προκαλεί βλάβη στους δικούς του ιστούς και
όργανα» και είναι υπεύθυνος για περισσότερα από ένα εκατομμύριο θανάτους
νεογέννητων ετησίως, η πλειονότητα αυτών στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Μια σημαντική μελέτη περιέλαβε
4.556 νεογέννητα από 149 χωριά στην Ινδία όπου και τα παρακολούθησε για 60
ημέρες. Στις πρώτες ημέρες της ζωής τους, ορισμένα από τα βρέφη έλαβαν εικονικό
φάρμακο ενώ άλλα έλαβαν ένα από του στόματος συμβιωτικό παρασκεύασμα που
αποτελείται από Lactobacillus plantarum ATCC-202195 και φρουκτοολιγοσακχαρίτη,
το οποίο απαντάται φυσιολογικά σε φρούτα και λαχανικά όπως κρεμμύδια, μπανάνες
και σπαράγγια όπως επίσης και στο μητρικό γάλα.
Τα αποτελέσματα ήταν
αξιοσημείωτα: τους πρώτους δύο μήνες μετά τη γέννηση, η σήψη και οι θάνατοι
μειώθηκαν κατά 40%. Το από του στόματος συμβιωτικό παρασκεύασμα οδήγησε επίσης
σε λιγότερες λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος. Σύμφωνα με αυτή
τη μελέτη, τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι ένα μεγάλο μέρος της νεογνικής σήψης
στις αναπτυσσόμενες χώρες θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί αποτελεσματικά
χρησιμοποιώντας ένα συμβιωτικό που περιέχει L. plantarum ATCC-202195.
"Νομίζω ότι αυτή είναι μια
πολύ σημαντική δημοσίευση για το πεδίο των προβιοτικών, επειδή δείχνει τη
δύναμη και τις δυνατότητες των καλών βακτηρίων σε αυτόν τον τομέα", δήλωσε
ο van Hylckama Vlieg.
ΠΡΟΒΙΟΤΙΚΑ ΚΑΙ
ΚΑΡΚΙΝΟΣ
"Τα Lactobacillales και τα
Bifidobacteria σχετίζονται επίσης με ενδείξεις που πιθανότατα πριν από πέντε ή
δέκα χρόνια δεν θα πίστευα ότι θα ήταν εφικτές", πρόσθεσε στη συνέχεια,
δείχνοντας ως αποδεικτικά στοιχεία τις δύο μελέτες στον τομέα των
ανοσοποιητικών αποκλειστών και του καρκίνου, όπου και οι δύο μελέτες
υποδηλώνουν ότι τα μικρόβια θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά -
μόνα τους ή σε συνδυασμό με υπάρχουσες ανοσοθεραπείες - για τη θεραπεία ενός
ευρέος φάσματος καρκίνων. Η μία δείχνει ότι ο Lactobacillus johnsonii βελτιώνει
την αποτελεσματικότητα ενός αντικαρκινικού φαρμάκου που ονομάζεται
κυκλοφωσφαμίδη, ενώ η άλλη, καταδεικνύει ότι το συμβιωτικό Bifidobacterium
προάγει την αντικαρκινική ανοσία και διευκολύνει την αποτελεσματικότητα του
συνδέτη 1της πρωτεΐνης 1 του προγραμματισμένου κυτταρικού θανάτου (PD-L1) - στην ειδική θεραπεία με αντισώματα.
"Αυτό δεν οφείλεται πλέον σε
εξωτικά βακτήρια, αλλά σε αυτά που γνωρίζαμε τόσο καλά, αλλά έχουν εντελώς νέες
περιοχές ένδειξης, γι 'αυτό όλα αυτά είναι πολύ συναρπαστικά", δήλωσε ο
Van Hylckama Vlieg στο φόρουμ.
LACTOBACILLUS MURINUS
ΚΑΙ ΥΨΗΛΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ
Στη συνέχεια, επεσήμανε μια ακόμη
μελέτη, που υποδηλώνει ότι ένας τύπος ωφέλιμων βακτηριδίων που ονομάζεται
Lactobacillus murinus θα μπορούσε να προστατεύσει από τις επιζήμιες επιδράσεις
μιας δίαιτας υψηλής περιεκτικότητας σε άλατα.
Οι ερευνητές έφτασαν σε αυτό το
εύρημα με τη χορήγηση στους ποντικούς μιας αυξημένης ποσότητας επιτραπέζιου
αλατιού για δύο εβδομάδες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την εξάντληση του αριθμού
των L. murinus στο έντερό τους και το φαινόμενο της ενίσχυσης των επιπέδων των
προ-φλεγμονωδών ανοσοκυττάρων ή των κυττάρων Th-17, γεγονότα τα οποία με τη
σειρά τους προκάλεσαν την άνοδο της πίεσης του αίματος των ποντικών.
Αφού τους χορηγήθηκε ένα
προβιοτικό που περιείχε L. murinus, τόσο η πίεση του αίματος όσο και οι
πληθυσμοί των Th-17 μειωθήκανε στους ποντικούς που είχαν υπέρταση.
Η επανάληψη του πειράματος σε 12
ανθρώπους - αυτή τη φορά προσθέτοντας 6.000 mgr επιτραπέζιου αλατιού ημερησίως στη
δίαιτα τους για δύο εβδομάδες - έφερε το ίδιο αποτέλεσμα: μειώθηκαν οι L.
murinus, αυξήθηκαν τα Th-17 και αυξήθηκε η αρτηριακή πίεση. Παρομοίως, όταν τα
άτομα έλαβαν ένα εμπορικά διαθέσιμο προβιοτικό για μια εβδομάδα πριν την
κατανάλωση της δίαιτας με υψηλή ποσότητα αλατιού, τόσο η αρτηριακή τους πίεση
όσο και το επίπεδο του L. murinus στο έντερο τους παρέμειναν σε φυσιολογικές
τιμές.
Δεδομένου ότι η υπέρταση αποτελεί
βασικό παράγοντα κινδύνου για τις καρδιαγγειακές παθήσεις, την κύρια αιτία
θανάτου παγκοσμίως, τα ευρήματα αυτά έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη
υγεία.
"Και πάλι", είπε ο van
Hylckama Vlieg, αυτό είναι "κάτι που δεν θα φανταζόμουν εύκολα, αλλά μέσω
της αλληλεπίδρασης με το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί επίσης να αντιμετωπιστεί
ενδεχομένως αυτός ο κρίσιμος τομέας υγείας".
Το πιο συναρπαστικό από όλα είναι
ότι οι παραπάνω μελέτες αντιπροσωπεύουν απλώς ένα στιγμιότυπο του έργου που
διεξάγεται στον τομέα των προβιοτικών, με μεγάλο μέρος της δυνατότητάς τους να
ανακαλυφθεί με την πάροδο του χρόνου. Όπως τόνισε ο van Hylckama Vlieg στην
αρχή της παρουσίασής του, σίγουρα η έρευνα πάνω στη μικροβιοκοινότητα θα
αποτελέσει έναν συναρπαστικό χρόνο αφιερωμένο στην ανακάλυψη.
ΣΤΟΧΕΥΣΗ ΤΗΣ ΛΟΙΜΩΞΗΣ
ΑΠΟ C. DIFFICILE ΜΕ ΠΡΟΒΙΟΤΙΚΑ ΕΠΟΜΕΝΗΣ ΓΕΝΕΑΣ
Η χρήση των αντιβιοτικών μπορεί
να διαταράξει τον προστατευτικό μικροβιακό φραγμό του οργανισμού και να
"ανοίξει την πόρτα" σε παθογόνα και νόσους. Η έρευνά μας
επικεντρώνεται στην ανάπτυξη προβιοτικών επόμενης γενιάς που θα αποτρέπουν
επιλεκτικά τη λοίμωξη από το βακτήριο Clostridium difficile, ένα παθογόνο του
γαστρεντερικού που παράγει τοξίνες προκαλώντας υδαρή διάρροια και σε σοβαρές περιπτώσεις
ψευδομεμβρανώδη κολίτιδα, τοξιναιμία, σηψαιμία και θάνατο.
Η λοίμωξη από C. difficile (CDI)
είναι η κύρια λοίμωξη που σχετίζεται με νοσοκομεία στις Η.Π.Α., προκαλώντας
χιλιάδες θανάτους και δισεκατομμύρια δολάρια σε δαπάνες για την υγειονομική περίθαλψη
κάθε χρόνο. Ένα υγιές γαστρεντερικό μικροβίωμα (μικροοβιοκοινότητα) είναι
συνήθως αρκετό για να προστατεύσει τον ξενιστή από αυτό το παθογόνο, αλλά όταν
οι ασθενείς παίρνουν αντιβιοτικά για μη σχετιζόμενες ασθένειες είναι 7-10 φορές
πιο πιθανό να υποστούν λοίμωξη από C. difficile σε σχέση με εκείνους που δεν
λαμβάνουν αντιβιοτικά.
Το τρέχον πρότυπο φροντίδας για
το CDI είναι η επιπρόσθετη αντιβιοτική θεραπεία με ένα από τα τρία μόνο φάρμακα
που είναι αποτελεσματικά έναντι του C. difficile. Η αποτυχία της θεραπείας
εμφανίζεται σε περίπου 35% των ασθενών, οι οποίοι στη συνέχεια χρειάζονται
περαιτέρω αντιβιοτική θεραπεία. Αυτό διαιωνίζει έναν φαύλο κύκλο με τον οποίο
το μικροβίωμα δεν μπορεί να ανακάμψει και οδηγεί σε αυξημένη νοσηρότητα και
θνησιμότητα. Οι ασθενείς απαιτούν αντικατάσταση μικροβιώματος από μικροβιακή
μεταμόσχευση κοπράνων (FMT) ως έσχατη λύση για να επιβιώσουν. Το FMT συνήθως
λύει την υποτροπιάζουσα CDI, αλλά οι μακροχρόνιοι κίνδυνοι για την υγεία που
σχετίζονται με τη μεταφορά της επεξεργασμένης περιττωματικής ύλης στις
γαστρεντερικές οδούς των ασθενών είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστοι.
Η εισαγωγή των αντιβιοτικών πριν
από 70 χρόνια έφεραν την επανάσταση στην υγειονομική περίθαλψη μέχρι το σημείο
όπου οι μικρές τομές και τα εγκαύματα δεν εμφανίζονται πλέον με την απειλή του
θανάτου από λοίμωξη. Ωστόσο, μετά από δεκαετίες κακής χρήσης αντιβιοτικών,
παρακολουθούμε μια παγκόσμια κρίση στον τομέα της υγείας, που τροφοδοτείται από
πολυανθεκτικούς μικροοργανισμούς που προκαλούν θανατηφόρες απειλές σε επίπεδα
σημαντικά μεγαλύτερα από την προ-αντιβιοτικών εποχή. Η απειλή της αντοχής στα
αντιβιοτικά για την παγκόσμια υγεία έχει βάλει τους επιστήμονες να αγωνίζονται
για να αναπτύξουν καινοτόμα θεραπευτικά μέσα που όχι μόνο προλαμβάνουν ή
θεραπεύουν μικροβιακές λοιμώξεις αλλά και μειώνουν τον ρυθμό με τον οποίο
προκύπτουν νέοι ανθεκτικοί οργανισμοί.
Αν και το C. difficile δεν είναι
ουσιαστικά ανθεκτικό στα αντιβιοτικά, η στενή του σχέση με την έκθεση σε
αντιβιοτικά και τις περιορισμένες επιλογές αντιμετώπισης με αντιβιοτικά
κατατάσσει αυτόν τον παθογόνο οργανισμό ως μία από τις μεγαλύτερες απειλές για
την υγεία του 21ου αιώνα. Με μόνο τρία αντιβιοτικά που είναι σήμερα διαθέσιμα
για τη θεραπεία του CDI και τους άγνωστους μακροπρόθεσμους κινδύνους για την υγεία
του FMT, τις μη παραδοσιακές θεραπευτικές ουσίες όπως είναι οι παράγοντες
δέσμευσης τοξινών, τις ανοσοθεραπείες, οι καθορισμένες μικροβιακές θεραπείες
για την αντικατάσταση του FMT και τα προβιοτικά είναι ιδανικές εναλλακτικές
λύσεις άξιες διερεύνησης.
Καταπολέμηση
μικροβίων με μικρόβια
Τελικά, ένα υγιές μικροβίωμα
αποτρέπει την CDI και το γεγονός ότι η επανατοποθέτηση πληθυσμού σε μια
διαταραγμένη φυσιολογική χλωρίδα του γαστρεντερικού μέσω του FMT θεραπεύει την
υποτροπιάζουσα CDI, υποδηλώνει ότι η προστασία έναντι αυτής της θανατηφόρου
λοίμωξης θα μπορούσε να επιτευχθεί από ευεργετικά μικρόβια ή προβιοτικά. Η
χρήση προβιοτικών για την πρόληψη της διάρροιας που σχετίζεται με αντιβιοτικά
δεν είναι μια νέα ιδέα και η πρόσφατη μετα-ανάλυση υποδεικνύει ότι οι ασθενείς
που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο ανάπτυξης CDI επωφελούνται περισσότερο από τη
χρήση προβιοτικών ως βοηθητική θεραπεία στα αντιβιοτικά. Ωστόσο, οι σαφείς
συστάσεις για κλινική χρήση προβιοτικών στην πρόληψη CDI παρεμποδίζονται,
εξαιτίας της έλλειψης στοιχείων για συγκεκριμένα προβιοτικά στελέχη, δόσεις και
πληθυσμούς ασθενών. Ανεξάρτητα, η έρευνα του μικροβιώματος, έχει προκαλέσει
δημόσιο ενδιαφέρον για τα προβιοτικά και οι γιατροί κάνουν γενικές συστάσεις
για τη χρήση προβιοτικών, ειδικά σε περιπτώσεις νόσου του γαστρεντερικού
συστήματος και διάρροιας που σχετίζεται με αντιβιοτικά. Αυτές οι γενικές
συστάσεις πρέπει να συνοδεύονται από σαφείς και συνοπτικές επιστημονικές
αποδείξεις που υποστηρίζουν μηχανισμούς με τους οποίους συγκεκριμένα προβιοτικά
προλαμβάνουν νόσους.
Τα προβιοτικά έχουν οριστεί εδώ
και πολύ καιρό από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως ζωντανοί μικροοργανισμοί που προσδίδουν οφέλη για την υγεία όταν
χορηγούνται σε επαρκείς ποσότητες. Έχουν οριστεί ως «GRAS» (Γενικά
θεωρούνται ασφαλή, Generally Regarded as Safe ) από το FDA. Επομένως,
δεν μπορούν να συσχετιστούν απόλυτα με τους ισχυρισμούς που αφορούν την υγεία.
Τα προβιοτικά επόμενης γενιάς είναι ωφέλιμα μικρόβια που προορίζονται να
στοχεύσουν τη νόσο ως θεραπεία και θα απαιτήσουν επαρκή προσδιορισμό από το FDA
ως φάρμακα, και με αυτόν τον τρόπο θα παρέχουν τα απαραίτητα στοιχεία για να
δοθούν σαφείς κλινικές συστάσεις για τη χρήση τους.
Επιλεκτική
αποαποικιοποίηση των παθογόνων από τα προβιοτικά επόμενης γενιάς
Πολλά από τα μικροβιακά μας ζεύγη
παράγουν αντιμικροβιακούς παράγοντες που βοηθούν στην εξειδικευμένη προσαρμογή
και προάγουν έναν φυσικό φραγμό στον αποικισμό και τη λοίμωξη από τα παθογόνα.
Οι προσπάθειες για την αξιοποίηση αυτής της δραστηριότητας μπορούν να
χρησιμοποιηθούν για την καταπολέμηση της αντοχής στα αντιμικροβιακά και την
εκλεκτική αποαποικιοποίηση των παθογόνων δεξαμενών για τη μείωση της συχνότητας
εμφάνισης της νόσου. Κάποιες μελέτες έχουν επικεντρωθεί στον χαρακτηρισμό της
αντιμικροβιακής δραστικότητας του προβιοτικού L. reuteri και βρίσκονται στην
αιχμή του καθορισμού μιας ορθολογικά σχεδιασμένης έγκρισης ενός προβιοτικού
επόμενης γενιάς με ειδική δραστικότητα κατά του C. difficile.
Συγκεκριμένα, προερχόμενα από τον
άνθρωπο, προβιοτικά στελέχη L. reuteri παράγουν ρεουτερίνη, μια ουσία με
αντιμικροβιακή δράση έναντι του C. difficile. Η παραγωγή ρεουτερίνης από το L.
reuteri είναι μια διαδικασία εξαρτώμενη από τη βιταμίνη Β12 η οποία έχει ως
αποτέλεσμα τη μετατροπή της γλυκερόλης (υποστρώματος) σε ρεουτερίνη (αντιμικροβιακή
ένωση). Αυτή η διαδικασία δεν είναι καθόλου τετριμμένη.
Τα γονιδιώματα των στελεχών που
παράγουν ρεουτερίνη επιτρέπουν
(1) τη de novo σύνθεση βιταμίνης Β12
(2) τον σχηματισμό ενδοκυτταρικών
μικρών διαμερισμάτων που απαιτούνται για απομόνωση της ρετουτερίνης
και (3) τη ζύμωση της γλυκερόλης
Η κατανόηση των απαιτήσεων για
αυτή την περίπλοκη διαδικασία μας επέτρεψε να υποθέσουμε ότι κάποια προβιοτικά
σκευάσματα είναι ικανά να αποαποικιοποιούν επιλεκτικά τα εντερικά παθογόνα.
Παρόλο που έχει τεκμηριωθεί η
δραστικότητα της ρεουτερίνης κατά των μεμονωμένων παθογόνων, η πιο πρόσφατη
σχετική μελέτη έχει επισημάνει τις απαιτήσεις που αφορούν το υπόστρωμα για την
αντιπαθογόνο δράση σε μια θέση μικροβιακής κοινότητας. Αποδείχθηκε ότι το L.
reuteri έχει ειδική δραστικότητα έναντι του C. difficile μόνο όταν παρέχεται
γλυκερόλη για να οδηγήσει στην παραγωγή ρεουτερίνης. Το L. reuteri από μόνο του
δεν επαρκεί. Η ανάλυση του μικροβιώματος επιβεβαίωσε την ειδικότητα για το C.
difficile σε μια μικτή μικροβιακή κοινότητα υποστηρίζοντας τη χρήση ενός
σκευάσματος L. reuteri /γλυκερόλης ως ένα επιλεκτικό παράγοντα αποαποικισμού
για τη μείωση της CDI. Οι μελλοντικές εφαρμογές των προβιοτικών επόμενης γενιάς
θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν προληπτική χορήγηση πριν και κατά τη διάρκεια της
έκθεσης στο αντιβιοτικό για την πρόληψη της ανάπτυξης του C. difficile.
Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΩΝ ΑΛΛΕΡΓΙΩΝ: ΒΑΣΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Ο όρος ανθρώπινη
μικροβιοκοινότητα (μικροβίωμα) αναφέρεται σε μικροβιακές κοινότητες που ζουν σε
συμβίωση σε διάφορα όργανα στο σώμα μας. Τα έντερά μας, το στόμα, τα ρουθούνια,
το δέρμα, τα σεξουαλικά μας όργανα και άλλα αποκομίζουν κέρδος από αυτή τη
ζωντανή κερδοφόρα συνεργασία. Τα τελευταία χρόνια, η επιστημονική κοινότητα
προσπάθησε να κατανοήσει αυτές τις «αόρατες» ενώσεις και τις επιπτώσεις τους
στην υγεία των ανθρώπων. Φαίνεται, για παράδειγμα, ότι εάν τα εντερικά μικρόβια
δεν βρίσκονται σε σωστές αναλογίες, αυτή η ανισορροπία μπορεί να ευνοήσει την
παχυσαρκία, τις αλλεργίες, τις διαταραχές του εντέρου ή ακόμα και τον διαβήτη -
και ο κατάλογος αυτός είναι ανεξάντλητος. Συνολικά, οι επιστήμονες συμφωνούν
ότι η βακτηριακή ποικιλομορφία αποτελεί
βασική παράμετρο ενός υγιούς μικροβιώματος.
Εμείς οι άνθρωποι έχουμε περίπου
10 φορές περισσότερα βακτηριακά κύτταρα από τα ευκαρυωτικά κύτταρα που
απαρτίζουν τους μυς, τα όργανα και το σώμα μας, προσθέτοντας μέχρι και
τρισεκατομμύρια μικρούς συντρόφους. Αυτό σημαίνει ότι είμαστε φτιαγμένοι από
ένα μίγμα από ευκαρυωτικά και βακτηριακά κύτταρα. Τα τελευταία αντιπροσωπεύουν
2 κιλά κατά μέσο όρο στο σώμα ενός ενήλικα 100 κιλών. Η σχέση τους υπαγορεύεται
από παράγοντες όπως η διατροφή μας, η φαρμακευτική αγωγή, η υγιεινή, η
κατάσταση μιας νόσου, το γενετικό προφίλ και ούτω καθεξής. Ως ξενιστές
μικροβίων, επωφελούμαστε από την παρουσία τους - πρώτα επωφελούμαστε από το
ρόλο τους ως σωματοφύλακες, και δεύτερον επειδή αποκτούμε βασικά στοιχεία που
δεν θα μπορούσαμε διαφορετικά. Ωστόσο, η έρευνα δείχνει ότι η υπερβολική
πρόσληψη φαρμάκων από την σημερινή κοινωνία, η εμμονή με την υγιεινή, οι
δυτικές δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και χαμηλή περιεκτικότητα σε
φυτικές ίνες και η αύξηση των καισαρικών τομών μπορεί να απειλήσουν αυτή την
πολύ αναγκαία συνεργασία.
Η άνοδος των αλλεργιών παγκοσμίως
δείχνει ότι οι ενέργειες αυτές είναι ανθυγιεινές. Στο Ρότερνταμ τον Μάρτιο
επισημάνθηκε από έναν καθηγητή ότι δύο παιδιά σε κάθε αμερικανικό σχολείο έχουν
τροφικές αλλεργίες στις μέρες μας. Αυτό είναι σίγουρα εκπληκτικό αν λάβουμε
υπόψη ότι πριν από δεκαετίες τα παιδιά στις ΗΠΑ έτρωγαν φυστικοβούτυρο και
ζελεδάκια στο σχολείο κάθε μέρα. Τι θα μπορούσε να πάει στραβά για την εμφάνιση
αυτού του ποσοστού αλλεργίας; Λοιπόν, η καισαρική τομή μπορεί να είναι μία από
τις παραμέτρους αυτής της εξίσωσης. Οι επιστήμονες έχουν μελετήσει προσεκτικά
την ανάπτυξη του μικροβιώματος του εντέρου του παιδιού, το οποίο καθίσταται
σταθερό μόνο από την ηλικία των τριών περίπου ετών - και έχουν ήδη γίνει
εκπληκτικές ανακαλύψεις. Για παράδειγμα, τα μωρά που γεννιούνται με φυσιολογικό
τοκετό αποικίζονται από την πλούσια κολπική μικροβιοκοινότητα της μητέρας καθώς
και από το δέρμα της, ενώ τα μωρά που γεννιούνται με καισαρική τομή αποικίζονται
κυρίως από τα βακτηρίδια που υπάρχουν στο περιβάλλον και στο δέρμα αυτού που τα
φροντίζει. Τα παιδιά στην τελευταία ομάδα μπορεί να είναι πιο ευάλωτα σε
αλλεργίες αργότερα στη ζωή. Το μήνυμα είναι ότι η καισαρική τομή θα πρέπει να
είναι επιλογή μόνο αν υπάρχουν κίνδυνοι για τη μητέρα και / ή το μωρό σε σχέση
με τη γέννηση του με φυσιολογικό τοκετό.
Επιπλέον, οι ερευνητές σημείωσαν
ότι τα παιδιά σήμερα είναι λιγότερο εκτεθειμένα σε λοιμώξεις ως αποτέλεσμα της
διαβίωσης σε ιδιαίτερα απολυμανθέντα περιβάλλοντα. Το ανοσοποιητικό τους
σύστημα είναι λιγότερα προπονημένο. Στη φύση, κάθε φορά που ένα άκρο δεν είναι
πλέον απαραίτητο για την επιβίωση του είδους, η εξέλιξη σταδιακά το αποκλείει.
Ωστόσο, αυτό δεν θα πρέπει να είναι η μοίρα του ανοσοποιητικού συστήματος ενός
ατόμου, καθώς είναι πολύ αναγκαίο ώστε να μας επιτρέψει να ευδοκιμήσουμε σε όλα
τα είδη εχθρικών περιβαλλόντων.
Ευτυχώς, μπορούμε να κάνουμε
αλλαγές στα ιατρικά μας συστήματα και να επιλέξουμε πιο υγιεινές συνήθειες που
θα οδηγήσουν σε ένα πιο δυνατό μικροβίωμα. Μπορούμε να αποθαρρύνουμε την πρακτική
της καισαρικής τομής εκτός αν υπάρχουν κίνδυνοι για τη μητέρα ή το μωρό.
Μπορούμε να εργαστούμε για την εξισορρόπηση, όποτε είναι δυνατόν, με την
ταυτόχρονη πρόσληψη φαρμάκων με προβιοτικά και τη λήψη φαρμάκων μόνο όταν
χρειάζεται. Επιπλέον, για να προωθηθεί η θετική εξέλιξη του ανοσοποιητικού
συστήματος των παιδιών μας, η έρευνα δείχνει ότι πρέπει να τα αφήσουμε να
παίξουν με βρωμιά, που περιέχει πολλά αστεία στο μικροσκόπιο πλάσματα. Αυτό όχι
μόνο θα τους επιτρέψει να μεγαλώσουν υγιή, αλλά και πιο ευτυχισμένα!
Ο τομέας της έρευνας του
μικροβιώματος εξακολουθεί να είναι μόνο στα σπάργανα, καθώς ο ένας ομιλητής
μετά τον άλλο επανέλαβαν στο φόρουμ, και πολλές άλλες ανακαλύψεις έρχονται
σύντομα στο προσκήνιο. Γι' αυτό, να έχετε κατά νου ότι πρέπει να θρέψετε τα
μικρόβια σας καλά, ξεκινώντας με μια υγιεινή
διατροφή, γιατί θα σας συνοδεύσουν μέχρι το τέλος της ζωής σας -και στην
υγεία ή και στην νόσηση!