ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΝΤΑΞΗ...

Η ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΥ ΔΕΛΤΙΟΥ ΜΑΣ …

Η έκδοση του Ηλεκτρονικού Ενημερωτικού Δελτίου (NEWSLETTER) του Μικροβιολογικού - Βιοχημικού Εργαστηρίου και Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Μυκοβακτηριδίων, γίνεται με τη φιλοδοξία να αποτελέσει βήμα σύντομης και υπεύθυνης επικοινωνίας, ενημέρωσης και διαλόγου, σε επίκαιρα θέματα εργαστηριακής πρακτικής, στο χώρο του Νοσοκομείου μας .

Με στόχο την ενημέρωση για τεκμηριωμένες θέσεις και οδηγίες , βάσει των εφαρμοζόμενων εργαστηριακών διαδικασιών και μεθόδων και της σύγχρονης βιβλιογραφίας, την παρουσίαση και συζήτηση των θεμάτων ορθολογικής διαχείρισης των διατιθέμενων πόρων και των σύγχρονων μεθόδων εργαστηριακής διάγνωσης, αλλά και της παρουσίασης, για διευκόλυνση του έργου των κλινικών συναδέλφων, χρήσιμων επιδημιολογικών και στατιστικών στοιχείων, από τα δεδομένα του εργαστηρίου, το «Δελτίο» θα θεωρηθεί ότι έχει επιτύχει, όταν η έκφραση «… το γράφει και το NEWSLETTER του Εργαστηρίου…», θα αποτελεί την επιβεβαίωση της εγκυρότητας και της τεκμηριωμένης επιστημονικής γνώσης.

Στην θεματολογία του θα υπάρχει ως βασικό στοιχείο και το « Βήμα Διαλόγου » , με όλες τις υπηρεσίες και τους εργαζόμενους του Νοσοκομείου μας, για τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών μας από το Εργαστήριο. Στόχος μας θα είναι να συμβάλει και ως πηγή πληροφόρησης για θέματα κοινού ενδιαφέροντος, όπως για την πρόληψη των λοιμώξεων, την υγιεινή και ασφάλεια, τη συνεργασία εργαστηρίου και κλινικής κτλ.

Ελπίζω ότι το ηλεκτρονικό αυτό ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ, που κυκλοφορεί με τη συμβολή όλων των εργαζόμενων στο εργαστήριο, τους οποίους συγχαίρω και ευχαριστώ, θα αποτελέσει για όλους μας ένα καθημερινό εργαλείο εργασίας και ενημέρωσης και καλούμε -όλους τους αποδεκτές- για τη δική σας συνεισφορά, με κείμενα και παρατηρήσεις, για την επιτυχία των στόχων έκδοσης του .

Δρ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Δ. ΒΟΓΙΑΤΖΑΚΗΣ

τ. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΝΝΘΑ Η ΣΩΤΗΡΙΑ

Παρασκευή 23 Δεκεμβρίου 2016

ΤΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ &
ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΜΥΚΟΒΑΚΤΗΡΙΔΙΩΝ 
ΝΝΘΑ ¨Η ΣΩΤΗΡΙΑ¨

ΣΑΣ ΕΥΧΕΤΑΙ

ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ & ΕΥΤΥΧΕΣ ΤΟ ΝΕΟ ΕΤΟΣ 2017!

Τετάρτη 21 Δεκεμβρίου 2016

ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΣΗΠΤΙΚΟ ΣΟΚ

ΜΑΡΙΑ ΓΙΑΝΝΑΚΑΚΗ
ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΗ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ
ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»


Η σήψη ορίζεται ως μια απειλητική για τη ζωή οργανική δυσλειτουργία λόγω απορρυθμισμένης απόκρισης του ξενιστή στη λοίμωξη. [Το σηπτικό σοκ ορίζεται ως επίμονη υπόταση η οποία απαιτεί αγγειοσυσπαστικά για να διατηρηθεί μια μέση αρτηριακή πίεση των 65mm/Hg ή υψηλότερη και ένα επίπεδο γαλακτικού στον ορό μεγαλύτερο από 2mmol/l παρά τον επαρκή για επιβίωση όγκο αίματος]. Αυτός ο σύγχρονος ορισμός της σήψης εξαλείφει την προϋπόθεση παρουσίας συνδρόμου συστηματικής φλεγμονώδους απόκρισης (SIRS).


ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΑ

Οι επιζήμιες αντιδράσεις του ξενιστή στη λοίμωξη έχουν ένα φάσμα  που κυμαίνεται από τη σήψη, στη βαριά σήψη, στο σηπτικό σοκ και το σύνδρομο πολυοργανικής δυσλειτουργίας (MODS).

Τα συμπτώματα και σημεία της σήψης είναι τα ακόλουθα και συνήθως μη ειδικά:

- πυρετός, ρίγος

- σύγχυση

- ανησυχία

- δυσκολία στην αναπνοή

- κόπωση, κακουχία

- ναυτία, έμετος


ΤΑ ΤΥΠΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗΣ ΦΛΕΓΜΟΝΗΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΝΤΑ ΣΕ ΒΑΡΙΑ ΣΗΨΗ, ΕΙΔΙΚΑ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ.

Είναι πολύ σημαντικό να εντοπιστεί οποιαδήποτε δυνητική πηγή λοίμωξης. Ο εντοπισμός συμπτωμάτων και σημείων που αφορούν συγκεκριμένα συστήματα οργάνων μπορούν να προσφέρουν σημαντικά στοιχεία στην αιτιολογία της σήψης και είναι τα ακόλουθα:

- Λοιμώξεις κεφαλής και τραχήλου

- Λοιμώξεις των πνευμόνων και του θώρακα

- Λοιμώξεις που αφορούν το καρδιαγγειακό

- Κοιλιακές και γαστρεντερικές λοιμώξεις

- Πυελικές και Ουροποιογεννητικές λοιμώξεις

- Λοιμώξεις οστών και μαλακών μορίων

- Δερματικές λοιμώξεις


ΓΕΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΙΜΑΤΟΣ

Ο αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων και η διαφοροποίησή τους μπορεί να είναι κάπως βοηθητικά για την διάγνωση μιας υποκείμενης βακτηριακής λοίμωξης, παρ΄ όλο που ένας αυξημένος αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων από μόνος του δεν είναι ειδικός για τη διάγνωση μιας λοίμωξης. Όταν εγκατασταθεί πυρετός χωρίς εντοπισμένη εστία λοίμωξης, ένας αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων υψηλότερος από 15.000/μL ή ένας αριθμός ουδετερόφιλων υψηλότερος από 7.500/μL έχουν περίπου 50% συσχέτιση με βακτηριακή λοίμωξη. Τιμές λευκών αιμοσφαιρίων υψηλότερες από 50.000./μL ή χαμηλότερες από 300/μL έχουν σχετιστεί με σημαντικά μειωμένα ποσοστά επιβίωσης.

Η συγκέντρωση της αιμοσφαιρίνης υποδεικνύει την ικανότητα μεταφοράς οξυγόνου με το αίμα η οποία είναι κρίσιμη στο σηπτικό σοκ προκειμένου να διατηρηθεί επαρκής αιμάτωση των ιστών. Παρ' όλο που δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη στοχευόμενη τιμή αιμοσφαιρίνης και αιματοκρίτη εντούτοις η διατήρηση της συγκέντρωσης της αιμοσφαιρίνης πάνω από 7gr/dl προσπαθεί συχνά να εφαρμόζεται από τους ιατρούς. Μελέτες που συγκρίνουν αυτήν την τιμή με την τιμή των 9gr/dl δείχνουν ότι δεν υπάρχει σημαντική διαφορά όσον αφορά το όφελος επιβίωσης.

Τα αιμοπετάλια σαν οξείας φάσης αντιδρώντες παράγοντες συνήθως αυξάνονται στην αρχή οποιουδήποτε σοβαρού στρες και είναι τυπικά ανεβασμένα στην εγκατάσταση μιας φλεγμονής. Ωστόσο ο αριθμός των αιμοπεταλίων πέφτει σε περίπτωση επίμονης σήψης και μπορεί να αναπτυχτεί διάχυτη ενδαγγειακή πήξη.


ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΠΗΞΗΣ

Η κατάσταση πηκτικότητας πρέπει να αξιολογηθεί μετρώντας τον χρόνο προθρομβίνης (PT) και τον χρόνο ενεργοποιημένης μερικής θρομβοπλαστίνης (aPTT). Ασθενείς με κλινική υποψία διαταραχών της πηκτικότητας χρειάζονται επιπρόσθετες εξετάσεις για να ανιχνεύσουν την ύπαρξη ΔΕΠ. Το PT και το  aPTT είναι αυξημένα στην ΔΕΠ, τα επίπεδα του ινωδογόνου είναι ελαττωμένα και τα προϊόντα διάσπασης του ινώδους είναι αυξημένα.


ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΙΜΑΤΟΣ

Σε τακτά χρονικά διαστήματα πρέπει να διεξάγονται μετρήσεις των επιπέδων στον ορό των ηλεκτρολυτών (συμπεριλαμβανόμενου και του μαγνησίου, του ασβεστίου, του φωσφόρου) και της γλυκόζης. Τα επίπεδα του νατρίου και του χλώριου είναι παθολογικά λόγο μεταβολών του ενδοαγγειακού όγκου (πχ σε σοβαρή αφυδάτωση). Ελαττωμένα διττανθρακικά μπορεί να δείξουν ταχέως αναπτυσσόμενη οξέωση. Ο έλεγχος των επιπέδων της γλυκόζης στον ορό είναι σημαντικός στη διαχείριση της σήψης. Μπορεί να υπάρχει είτε υπεργλυκαιμία είτε υπογλυκαιμία. Η υπεργλυκαιμία σχετίζεται με υψηλότερη θνητότητα.

Το γαλακτικό οξύ ορού είναι ίσως ο καλύτερος δείκτης ορού για την αιμάτωση των ιστών, υπό την έννοια ότι είναι αυξημένο κάτω από συνθήκες αναερόβιου μεταβολισμού, πράγμα το οποίο συμβαίνει όταν η ζήτηση οξυγόνου από τους ιστούς υπερβαίνει την προσφορά. Αυτό μπορεί να προκύψει από:

- Μειωμένη περιεκτικότητα του αρτηριακού αίματος σε οξυγόνο (υποξαιμία)

- Μειωμένη πίεση αιμάτωσης (υπόταση),

- Ανισοκατανομή της ροής του αίματος

- Μειωμένη διάχυση οξυγόνου σε όλη την τριχοειδική μεμβράνη προς τους ιστούς στόχους

- Μειωμένη χρησιμοποίηση οξυγόνου σε κυτταρικό επίπεδο.

Υπάρχουν επίσης στοιχεία ότι το γαλακτικό μπορεί να αυξηθεί στη σήψη σε απουσία ιστικής υποξίας σαν αποτέλεσμα δυσλειτουργίας των μιτοχονδρίων. Επίπεδα γαλακτικού υψηλοτέρα από 2.5mmol/l σχετίζονται με αυξημένη θνητότητα. Όσο υψηλοτέρα είναι τα επίπεδα του γαλακτικού στον ορό τόσο σοβαρότερος ο βαθμός του σοκ και τοσο υψηλότερη η θνητότητα.

Η νεφρική και η ηπατική λειτουργία πρέπει να αξιολογείται με τις εξής βιοχημικές εξετάσεις:

- επίπεδα Κρεατινίνης ορού

- επίπεδα Ουρίας

- επίπεδα Χολερυθρίνης

- επίπεδα Αλκαλικής φωσφατάσης (ALP)

- επίπεδα ALT

- επίπεδα AST

- επίπεδα Αλβουμίνης ορού (υπολευκωματιναιμία από αυξημένο καταβολισμό πρωτεϊνών και διαφυγή λευκωματίνης στον εξωαγγειακό χώρο λόγο αυξημένης διαβατότητας αγγείων)

κ.α.


Οι δοκιμασίες της ηπατικής λειτουργίας (AST, ALT) και τα επίπεδα χολερυθρίνης, ALP και λιπάσης είναι σημαντικά για να αξιολογηθεί η πολυοργανική ανεπάρκεια ή η δυνητική αιτία που προκάλεσε τη σήψη (πχ νόσος των χοληφόρων, παγκρεατίτιδα ή ηπατίτιδα). Αυξημένα επίπεδα ουρίας και κρεατινίνης μπορεί να δείξουν σοβαρή αφυδάτωση ή νεφρική ανεπάρκεια.

Ένας επιπλέον βιοχημικός δείκτης για τη σήψη που λειτουργεί ως πρωτεΐνη οξείας φάσης είναι η CRP. Αποτελεί μέρος των μηχανισμών άμυνας του ξενιστή ενάντια σε μια φλεγμονή και ρυθμίζει τη βακτηριακή οψωνινοποίηση και φαγοκυττάρωση σε μια λοίμωξη. Έχει μικρή διαγνωστική αξία για τη σήψη ως μόνος δείκτης και η συγκέντρωσή του στον ορό αυξάνεται γρήγορα. Αυξάνεται σε ένα πλήθος μη φλεγμονωδών καταστάσεων.

Τέλος ένας πολύ ειδικός δείκτης βακτηριακής λοίμωξης είναι η PCT (Προκαλσιτονινη). Είναι μια πρωτεΐνη και μια από τους πολλούς προδρόμους της Καλσιτονίνης. Εμπλέκεται στην απάντηση του ανοσοποιητικού συστήματος σε φλεγμονώδεις καταστάσεις. Το ερέθισμα για την παραγωγή της είναι ΟΙ ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΕΣ ΕΝΔΟΤΟΞΙΝΕΣ και αυξάνεται μόνο σε ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΣΤΗ ΛΟΙΜΩΞΗ.


ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΑΙΜΑΤΟΣ

Καλλιέργειες αίματος θα πρέπει να ληφθούν σε ασθενείς με υποψία σήψης για τη διευκόλυνση της απομόνωσης του υπεύθυνου μικροοργανισμού και την προσαρμογή της κατάλληλης αντιβιοτικής θεραπείας. Αυτές οι αιμοκαλλιέργειες είναι το πρωταρχικό μέσο προκειμένου να διαγνωστούν ενδαγγειακές λοιμώξεις (πχ ενδοκαρδίτιδα) και λοιμώξεις από ενδαγγειακές προθέσεις. Άτομα με υψηλό κίνδυνο για ενδοκαρδίτιδα αποτελούν οι χρήστες ενδοφλεβίων ναρκωτικών και ασθενείς με προσθετικές καρδιακές βαλβίδες. [Καλλιέργεια υγρού από ενδοκοιλιακή λοίμωξη μπορεί επίσης να εμβολιαστεί σε αερόβια και αναερόβια φιάλη και να ελεγθεί με τη βοήθεια Gram χρώσης, παρ΄ όλο που σε εξωνοσοκομειακούς ασθενείς τα παραπάνω δεν έχουν μεγάλη κλινική χρησιμότητα].

Οι ασθενείς που βρίσκονται σε κίνδυνο για εμφάνιση βακτηριαιμίας είναι:

- Ενήλικες με πυρετό και αυξημένο αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων ή ουδετερόφιλων πολυμορφοπύρηνων

-  Ηλικιωμένοι ασθενείς με πυρετό

- Ουδετεροπενικοί ασθενείς με πυρετό

Αυτές οι κατηγορίες έχουν 20-30% επίπτωση για εμφάνιση βακτηριαιμίας. Η επίπτωση εμφάνισης βακτηριαιμίας παρουσιάζει άνοδο τουλάχιστον στο 50% σε ασθενείς με σήψη και αποδεδειγμένη πολυοργανική δυσλειτουργία.

Εδω πρέπει να σημειωθεί ότι οι αιμοκαλλιέργειες θετικοποιηθήκαν σε ποσοστό  50% των περιπτώσεων σήψης όταν το αίμα πάρθηκε κατά τη διάρκεια του πυρετού.

Σε περίπτωση θετικοποίησης της αιμοκαλλιέργειας πρέπει να διεξαχθούν τεστ ευαισθησίας για τους υπεύθυνους μικροοργανισμούς (πχ Pseudomonas, Proteus, Acinetobacter, Staphylococcus aureus, Enterobacteriaceae), οι οποίοι στην πλειοψηφία τους είναι πολυανθεκτικοί.

ΧΡΩΣΗ GRAM ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΚΚΡΙΣΕΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΩΝ

Η χρώση Gram είναι το μοναδικό άμεσα διαθέσιμο τεστ που μπορεί να τεκμηριώσει την παρουσία μιας βακτηριακής λοίμωξης και να οδηγήσει στην επιλογή μιας αρχικής αντιβιοτικής θεραπείας. Βιολογικά υγρά και ιστοί  (όπως ΕΝΥ, τραύμα, αναπνευστικές εκκρίσεις ή άλλα βιολογικά υγρά) που εξετάζονται με χρώση Gram και καλλιέργειες για δυνητική ύπαρξη λοιμώξεων μπορούν να ληφθούν κατά προτίμηση πριν τη διεξαγωγή αντιβιοτικής θεραπείας.

Eάν υπάρχει υποψία πνευμονίας ένα δείγμα πτυέλων πρέπει να ληφθεί για χρώση και καλλιέργεια με την προϋπόθεση ότι ο ασθενής έχει παραγωγικό βήχα και ότι έχει γίνει λήψη ενός αρκετά καλού δείγματος. Εάν υπάρχει υποψία μηνιγγίτιδας πρέπει να γίνει λήψη ΕΝΥ. Ένα απόστημα πρέπει να παροχετευτεί άμεσα και το πυώδες υλικό να σταλεί αμέσως στο εργαστήριο για μικροβιολογική ανάλυση.

Ενώ η χρώση Gram είναι πολύ χρήσιμη για νοσοκομειακές λοιμώξεις εντούτοις δεν έχει αξιόλογη κλινική σημασία σε ενδοκοιλιακές λοιμώξεις της κοινότητας. Επίσης σε ενδοκοιλιακές λοιμώξεις της κοινότητας (όπως πχ η σκωληκοειδίτιδα) αν χορηγείται μια εμπειρική αντιβιοτική θεραπεία για τα πιο κοινά αναερόβια παθογόνα συνήθως δεν απαιτείται και διεξαγωγή αναερόβιας καλλιέργειας.

 ΓΕΝΙΚΗ ΟΥΡΩΝ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΟΥΡΩΝ
Η γενική ούρων και η καλλιέργεια ούρων ενδείκνυνται σε κάθε σηπτικό ασθενή. Η λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος είναι συχνή αιτία σήψης ειδικά σε ηλικιωμένα άτομα. Μάλιστα ενήλικες με πυρετό και μη εντοπισμένα συμπτώματα ή σημεία λοίμωξης έχουν επίπτωση 10-15% υποβόσκουσας ουρολοίμωξης. Είναι σημαντική η απομόνωση του υπεύθυνου μικροοργανισμού με την διεξαγωγή καλλιέργειας και η αντιμετώπισή του με την κατάλληλη θεραπεία.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ...

Κάντε «κλικ» στον τίτλο για να εμφανιστεί το πλήρες κείμενο... η επιλέξτε από το οριζόντιο μενού κατηγορία αναρτήσεων

=========================================================================