ΝΕΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΕΓΡΗΓΟΡΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΙΟΜΥΕΛΙΤΙΔΑ
Στις 19 Οκτωβρίου 2013, ο Π.Ο.Υ. ανακοίνωσε την ύπαρξη συρροής κρουσμάτων ύποπτων για πολιομυελίτιδα στη Συρία σε παιδιά ηλικίας κάτω των δύο ετών, ενώ στις 11 Νοεμβρίου 2013 επιβεβαιώθηκε η ύπαρξη άγριου πολιοϊού τύπου 1(WPV1) σε δεκατρία από τα κρούσματα. Τα αποτελέσματα περαιτέρω εργαστηριακής διερεύνησης έδειξαν ότι ο ιός που απομονώθηκε στη Συρία συνδέεται γονιδιακά με αυτόν που απομονώθηκε σε περιβαλλοντικά δείγματα στην Αίγυπτο τον Δεκέμβριο 2012 (ο οποίος συνδέονταν με τον ιό που κυκλοφορεί στο Πακιστάν).
Σήμερα, σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ., οι χώρες που παραμένουν ενδημικές για πολιομυελίτιδα είναι το Πακιστάν, το Αφγανιστάν και η Νιγηρία. Επιπλέον έχουν αναφερθεί μέχρι τις 22 Οκτωβρίου 2013, 174 κρούσματα πολιομυελίτιδας στη Σομαλία, 14 στην Κένυα, 3 στην Αιθιοπία, 3 στο Νότιο Σουδάν και 1 στο Καμερούν. Το Φεβρουάριο 2013 , εντοπίστηκε άγριος πολιοϊός τύπου 1 σε δείγματα λυμάτων στο κεντρικό και νότιο Ισραήλ αλλά και σε δείγματα κοπράνων ατόμων στις προαναφερθείσες περιοχές που είχαν εμβολιαστεί με ενέσιμο εμβόλιο IPV χωρίς να αναφερθεί κρούσμα πολιομυελίτιδας. Για το σκοπό αυτό διενεργήθηκε πρόσφατα στο Ισραήλ εκστρατεία εμβολιασμού σε 890.000 παιδιά ηλικίας ως εννέα ετών, με στόχο να αποτραπεί το ενδεχόμενο επιδημίας.
Η χώρα μας ανακηρύχθηκε ως «περιοχή ελεύθερη από πολιομυελίτιδα» τον Ιούνιο του 2002, μαζί με την υπόλοιπη Ευρώπη, σαν αποτέλεσμα του συστηματικού εμβολιασμού και της ενισχυμένης επιδημιολογικής επιτήρησης της πολιομυελίτιδας.
Λόγω ορισμένων ιδιαιτεροτήτων της χώρας μας, όπως η είσοδος μεταναστών και προσφύγων από ενδημικές περιοχές (Πακιστάν, Αφγανιστάν, Νιγηρία, και πρόσφατα Συρία) και η ύπαρξη ομάδων πληθυσμού με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη (όπως οι αθίγγανοι, οι μετανάστες), η επιδημιολογική επιτήρηση της οξείας χαλαρής παράλυσης / πολιομυελίτιδας καθίσταται σήμερα ακόμη πιο επιτακτική. Με την επιτήρηση της οξείας χαλαρής παράλυσης αυξάνεται η ευαισθησία του συστήματος, ώστε να ανιχνευθεί έγκαιρα η είσοδος ιού πολιομυελίτιδας άγριου τύπου από ενδημικές χώρες.
Στην Ελλάδα με σκοπό την πρώιμη ανίχνευση κάθε πιθανής εισαγωγής άγριου ιού πολιομυελίτιδας, λειτουργεί:
· από το 1998, κλινικοεργαστηριακό δίκτυο επιδημιολογικής επιτήρησης της οξείας χαλαρής παράλυσης (Ο.Χ.Π.) – πολιομυελίτιδας
· από το 2010, συμπληρωματική εργαστηριακή επιτήρηση δειγμάτων κοπράνων για την ανίχνευση πολιοϊών σε ομάδες υψηλού κινδύνου (αθίγγανους, μετανάστες κλπ). Μέχρι σήμερα, δεν έχει ανευρεθεί άγριος ιός πολιομυελίτιδας.
· Από το 2012, περιβαλλοντική επιτήρηση του άγριου ιού της πολιομυελίτιδας με επιτήρηση λυμάτων, κατά προτεραιότητα από βιολογικούς καθαρισμούς περιοχών με χώρους συγκέντρωσης μεταναστών και καταυλισμούς αθιγγάνων. Μέχρι σήμερα, δεν έχει ανευρεθεί άγριος ιός πολιομυελίτιδας.
Το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. προκειμένου να αποφευχθεί η εμφάνιση κρούσματος πολιομυελίτιδας στην Ελλάδα έχει προβεί σε :
- Ενίσχυση της επιδημιολογικής επιτήρησης της Οξείας Χαλαρής Παράλυσης – Πολιομυελίτιδας
- Εντατικοποίηση της συμπληρωματικής εργαστηριακής επιτήρησης κοπράνων και της περιβαλλοντικής επιτήρησης λυμάτων
- Εντατικοποίηση του ελέγχου της εμβολιαστικής κατάστασης έναντι της πολιομυελίτιδας ιδιαίτερα σε πληθυσμιακές ομάδες με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη (αθίγγανοι, μετανάστες) και εισαγωγή ήδη από τον Μάρτιο του 2013 του εμβολίου στην προγραμματισμένη του δράση στα κέντρα υποδοχής μεταναστών στον Έβρο.
- Ενημέρωση των Πρεσβειών των χωρών, όπου ενδημεί η πολιομυελίτιδα, για την ανάγκη εμβολιασμού των πολιτών τους, προκειμένου να εκδοθεί άδεια εισόδου στη χώρα μας (visa), και έκδοση οδηγιών για εμβολιασμό των ταξιδιωτών από και προς χώρες υψηλού κινδύνου για κυκλοφορία του ιού της πολιομυελίτιδας.
Δρ Θεανώ Γεωργακοπούλου MPH,PhD
Παιδίατρος-Λοιμωξιολόγος,
Υπεύθυνη Τμήματος Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης ΚΕΕΛΠΝΟ