Κοινοποίηση εκπαιδευτικής εκδήλωσης Μικροβιολογικού και Βιοχημικού Εργαστηρίου και Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Μυκοβακτηριδίων

ΠΡΟΣΟΧΗ ΑΛΛΑΓΗ ΗΜΕΡΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ 

ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΤΕΤΑΡΤΗ  

Σας γνωστοποιούμε ότι την Τετάρτη 3 Δεκεμβρίου 2014 και ώρα 9.15π.μ -10.30 π.μ. στη Αίθουσα «Ε. ΜΑΡΙΝΗΣ», του Βιοχημικού Εργαστηρίου  του Νοσοκομείου μας ( κτίριο 300 Γυναικών, ισόγειο), στο πλαίσιο του Ενδονοσοκομειακού Προγράμματος Εκπαίδευσης του Εργαστηρίου, θα γίνει εκπαιδευτική εκδήλωση με θέμα: «Κυτταρομετρία Ροής» με ομιλήτρια την κ. Μαργαρίτη Β., Βιολόγος, Μικροβιολογικού Εργαστηρίου – Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Μυκοβακτηριδιων ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»  και συντονισμό: κ. Μαυρέα Σ.,  Διευθύντρια ΕΣΥ, Μικροβιολογικού Εργαστηρίου – Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Μυκοβακτηριδιων ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»   

                                                               Ο Συντονιστής Διευθυντής 

                                                         του  Μικροβιολογικού – Βιοχημικού  Εργαστηρίου

                                                                   Δρ. Ε. Δ.  Βογιατζάκης

 Δρ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Δ. ΒΟΓΙΑΤΖΑΚΗΣ MD        

 ΙΑΤΡΟΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ- ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΟΣ  

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ
ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ -ΒΙΟΧΗΜΙΚΟΥ  ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ

     ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΜΥΚΟΒΑΚΤΗΡΙΔΙΩΝ     

        ΓΝΝΘΑ "Η ΣΩΤΗΡΙΑ"       

 

ΤΗΛ/ΦΑΞ ΝΟΣ.: 0030210-7702978,  0030210-7763428

ΚΙΝΗΤΟ : 0030-6945891555

e-mail :  vogia2@gmail.com

1 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ AIDS

Δρ. Σ. Καράμπελα                                                                                                                

Βιοπαθολόγος – Δ/ντρια ΕΣΥ

Μικροβιολογικό Εργαστήριο- Εθνικό Κέντρο             

Αναφοράς Μυκοβακτηριδίων  

Η 1 Δεκεμβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα του AIDS, μία ασθένεια που επηρεάζει περίπου 35 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Φέτος, οι εκδηλώσεις γι’ αυτήν την ασθένεια έχουν το θέμα «Στόχευση, Συνεργασία, Επίτευξη: AIDS – ελεύθερη γενιά». Στην εβδομάδα 21-28 Νοεμβρίου, περίπου 700 οργανώσεις σε όλη την Ευρώπη φιλοξένησαν δραστηριότητες με σκοπό την αύξηση της ευαισθητοποίησης του κόσμου για διαγνωστικές εργαστηριακές HIV εξετάσεις με συνέπειες και στα δημόσια οφέλη. H HIV λοίμωξη μπορεί να παραμείνει ασυμπτωματική για μεγάλο χρονικό διάστημα με αποτέλεσμα ένας σημαντικός αριθμός ατόμων που έχουν μολυνθεί να μην το γνωρίζουν. Ό Δρ. Marc Sprenzer από το ECDC τονίζει ότι, «τα στοιχεία δείχνουν πως κάθε δευτερόλεπτο, ένας HIV οροθετικός διαγιγνώσκεται καθυστερημένα με αποτέλεσμα την μετάδοση του ιού εν άγνοια του». Υπογραμμίζει ακόμα ότι «δεν υπάρχει θεραπεία για τον ιό HIV, αλλά η έγκαιρη διάγνωση επιτρέπει την πρόσβαση σε σωτήριες παρεμβάσεις και έτσι μειώνεται επίσης και το μακροπρόθεσμο κόστος για το σύστημα υγείας».                 

Οι εκπρόσωποι της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS (ΕΕΜΑΑ), σε συνέντευξη τύπου που δόθηκε με αφορμή τη διοργάνωση του 26ου Πανελληνίου Συνεδρίου για το AIDS (28-30 Νοεμβρίου, Αθήνα) αναφέρουν τη μείωση των νέων λοιμώξεων από HIV/AIDS τόσο στην Ελλάδα, όσο και διεθνώς. Μετά τη μεγάλη επιδημία στους χρήστες ενδοφλεβίων ναρκωτικών ουσιών (ΧΕΝ) την περίοδο 2011-2013, παρατηρείται μείωση των περιστατικών HIV λοίμωξης στην Ελλάδα, το πρώτο δεκάμηνο του 2014, τόσο συνολικά, όσο και ειδικά στην ομάδα των ΧΕΝ. Οι περισσότερες μεταδόσεις του ιού αποδίδονται και πάλι στην σεξουαλική επαφή, κυρίως μεταξύ ανδρών. Παρά τα αισιόδοξα μηνύματα, δεν πρέπει να υπάρχει εφησυχασμός, ειδικά ως προς ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, όπως οι ΧΕΝ που είχαν οδηγήσει σε ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων τα προηγούμενα χρόνια. Επίσης, τόνισαν ότι σε καλό επίπεδο βρίσκεται και η θεραπεία των πασχόντων από AIDS στην Ελλάδα, με τους ασθενείς να εμφανίζουν καλή συμμόρφωση στην αγωγή τους, η οποία συντελεί σε καλύτερο επίπεδο ζωής και αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης. Σημαντικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει καταφέρει να παρέχει καλύτερο πλαίσιο θεραπείας στους πάσχοντες από AIDS, συγκριτικά με άλλες χώρες και αυτό παρά την οικονομική κρίση. Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε, σήμερα, η οργανωτική επιτροπή του συνεδρίου, ο πρόεδρος της ΕΕΜΑΑ, Μάριος Λαζανάς επεσήμανε ότι η πρόοδος της Ελλάδας στην φροντίδα των ασθενών με AIDS οφείλεται μεταξύ άλλων και στο γεγονός ότι η χώρα έχει εδώ και αρκετά χρόνια οργανωμένες κατευθυντήριες οδηγίες (guidelines) για τον τρόπο θεραπείας αλλά και επιδημιολογικής παρακολούθησης των ασθενών. Μάλιστα, οι οδηγίες αυτές ανανεώνονται διαρκώς με πρωτοβουλία του ΚΕΕΛΠΝΟ και τη συνεργασία όλων των εμπλεκομένων επιστημονικών φορέων.

Κοινοποίηση εκπαιδευτικής εκδήλωσης Μικροβιολογικού -Βιοχημικού Εργαστηρίου και Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Μυκοβακτηριδίων

 ΠΡΟΣΟΧΗ ΑΛΛΑΓΗ ΗΜΕΡΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ 

ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΘΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΚΑΘΕ ΤΕΤΑΡΤΗ και ώρα 9.15π.μ -10.30 π.μ.                 

        

Σας γνωστοποιούμε ότι την Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2014 και ώρα 9.15π.μ -10.30 π.μ. στη Αίθουσα «Ε. ΜΑΡΙΝΗΣ», του Εργαστηρίου  του Νοσοκομείου μας ( κτίριο 300 Γυναικών, ισόγειο), στο πλαίσιο του Ενδονοσοκομειακού Προγράμματος Εκπαίδευσης , θα γίνει εκπαιδευτική εκδήλωση με θέμα: «Νέα δεδομένα για τον ιό MERS» με ομιλήτρια την κ. Καράμπελα Σ., Διευθύντρια ΕΣΥ, Μικροβιολογικού Εργαστηρίου – Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Μυκοβακτηριδιων ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»  και συντονισμό: κ. Κωνσταντινίδου Ε.,  Διευθύντρια ΕΣΥ, Μικροβιολογικού Εργαστηρίου – Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Μυκοβακτηριδιων ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»    

                                                               Ο Συντονιστής Διευθυντής 

                                                         του  Μικροβιολογικού – Βιοχημικού  Εργαστηρίου

                                                             

 Δρ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Δ. ΒΟΓΙΑΤΖΑΚΗΣ MD        

 ΙΑΤΡΟΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ- ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΟΣ  

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ
ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ -ΒΙΟΧΗΜΙΚΟΥ  ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ

     ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΜΥΚΟΒΑΚΤΗΡΙΔΙΩΝ     

        ΓΝΝΘΑ "Η ΣΩΤΗΡΙΑ"       

 

ΤΗΛ/ΦΑΞ ΝΟΣ.: 0030210-7702978,  0030210-7763428

ΚΙΝΗΤΟ : 0030-6945891555

e-mail :  vogia2@gmail.com

URL:http://www.sotiria.gr/new/nrcm/index.htm, 

              ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 

        http://microlabekamsotiria.blogspot.gr/

Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2014: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑΣ (ΧΑΠ)

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

Tα δεδομένα της μεγάλης πανευρωπαϊκής μελέτης ERSCOPDAuditstudy που πραγματοποιήθηκε με συμμετοχή 16000 ασθενών, στην οποία συμμετείχε και η χώρα μας αποδεικνύει ότι το 7% των Ελλήνων ασθενών με ΧΑΠ που θα νοσηλευτεί στο νοσοκομείο λόγω παρόξυνσης θα πεθάνει εντός 3 μηνών!!! Η κυριότερη αιτία είναι το κάπνισμα, αλλά και η χρήση σομπών και τζακιών που τελευταία λόγω κρίσης αυξήθηκε αναμένεται να επιδεινώσει το πρόβλημα

Παγκόσμιες διαπιστώσεις δείχνουν

1. Η ΧΑΠ είναι η 5^η αιτία θανάτου παγκοσμίως και θα ανέβει στην 3^η έως το 2020.
2. Ευθύνεται κάθε χρόνο για περισσότερους από τρία εκατομμύρια θανάτους στον πλανήτη μας και εκτιμάται ότι προκαλεί παγκοσμίως περισσότερα από 29 εκατομμύρια χρόνια ζωής σε συνθήκες αναπηρίας (disability-adjusted life-years).
3. Το συνολικό κόστος σε φάρμακα, νοσηλείες και για την όλη αντιμετώπιση της νόσου είναι τεράστιο (π.χ. στις ΗΠΑ ξοδεύονται 24 δις. δολάρια ετησίως)
4. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατέταξε την ΧΑΠ σε μία από τις 5 πιο επικίνδυνες αρρώστιες της επόμενης  χιλιετίας και συντονίζει προσπάθειες για την αντιμετώπισή της, όπως αυτή με το ακρωνύμιο GOLD (Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease)www.goldcopd.com.

Διαπιστώσεις για την Ελλάδα

1. 9 ενήλικες καπνιστές στους 100 στην χώρα μας πάσχουν από τη νόσο (8.4%), δηλαδή περίπου 600000 Έλληνες νοσούν.
2. Το 56% δηλαδή 300000 αυτών δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν.
3. Οι μισοί πάσχοντες συνεχίζουν να καπνίζουν.
4. Οι άνδρες πάσχουν 2,5 φορές περισσότερο από τις γυναίκες (11,6% έναντι 4,8%).

Τι προκαλεί την ΧΑΠ

Το κάπνισμα, ενεργητικό και παθητικό, αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα κινδύνου για την ΧΑΠ. Τα τελευταία χρόνια όμως με την οικονομική κρίση η χρήση τζακιών, σομπών κλπ επιδεινώνει σοβαρά το πρόβλημα ιδίως στα αστικά κέντρα επιδεινώνοντας τα συμπτώματα των ασθενών με ΧΑΠ.  Τα συμπτώματα της ΧΑΠ  (βήχας, πτύελα, δύσκολη αναπνοή στην μυϊκή προσπάθεια) χαρακτηρίζονται από ύπουλη εμφάνιση και σταδιακή επιδείνωση. Το πρόβλημα με τα συμπτώματα είναι ότι έχουν τόσο ύπουλη εμφάνιση έτσι ώστε οι πάσχοντες για κάποια χρόνια τα θεωρούν λανθασμένα σαν μία φυσιολογική συνέπεια του καπνίσματος και της ηλικίας που αυξάνεται  με αποτέλεσμα να μην καταφεύγουν στον πνευμονολόγο για να εξεταστούν και να υποβληθούν σε σπιρομέτρηση που είναι η εξέταση που αποκαλύπτει την νόσο.

Ο σιωπηλός δολοφόνος

Αποφράζει τους βρόγχους (τους αεραγωγούς που αναπνέουμε) και καταστρέφει κυριολεκτικά τους ιστούς των πνευμόνων. Οι βλάβες αυτές από ένα σημείο και μετά είναι μη αναστρέψιμες. Δυστυχώς μόνο αφού καταστραφεί το 50-60% των πνευμόνων ο ασθενής αρχίζει να έχει σοβαρά συμπτώματα και 2-3 κρίσεις επιδείνωσης της αρρώστιας τον χρόνο, κρίσεις που συχνά τον οδηγούν να εισαχθεί και να νοσηλευτεί  στο νοσοκομείο. Αν ο ασθενής συνεχίσει να αγνοεί τα ενοχλητικά συμπτώματα του βήχα, της απόχρεμψης και του εύκολου λαχανιάσματος (δύσπνοια) και να καπνίζει αφήνει την αρρώστια να εξελιχθεί στην πιο προχωρημένη της μορφή. Σε αυτήν ο ασθενής δεν μπορεί να κάνει καθημερινές οικιακές δουλειές, να κοιμηθεί, να μετέχει σε οικογενειακές διασκεδάσεις και να έχει σεξουαλική ζωή. Τελικώς ο ασθενής καθηλώνεται σε μια αναπηρική μορφή διαβίωσης στο σπίτι, απόλυτα εξαρτημένος από την οικογένεια του και από την λήψη οξυγόνου καθ’ όλο το 24ωρο.

Τι πρέπει να γίνει

1. Ο καπνιστής σε ηλικία πάνω από τα 35 με ένα έστω από τα συμπτώματα βήχα, απόχρεμψη ή δύσπνοια να επισκεφθεί τον πνευμονολόγο και προφανώς να διακόψει το κάπνισμα!
2. Όλοι οι καπνιστές πρέπει να κάνουν ετήσια σπιρομέτρηση (ειδική εξέταση διαγνωστική της ΧΑΠ).
3. Οι πάσχοντες που δεν το γνωρίζουν, διατρέχουν κίνδυνο εκδήλωσης σοβαρού εμφράγματος ή και εγκεφαλικού, συχνή επιπλοκή-συνοσηρότητα της ΧΑΠ και θα πρέπει να είναι ενημερωμένοι γι’ αυτό.
4. Όλοι οι διαγνωσθέντες πρέπει να μπουν σε ειδικό πρόγραμμα θεραπείας και αποφυγής παραγόντων κινδύνου.
5. Η πολιτεία πρέπει να επανδρώσει τις υγειονομικές μονάδες με ειδικούς γιατρούς (πνευμονολόγους) για να αντιμετωπιστεί αυτή η παγκόσμια επιδημία.
6. Καλούμε όλους τους αρμοδίους να βοηθήσουν στην ανάπτυξη προγραμμάτων μείωσης της καπνιστικής συνήθειας, καθώς και μείωσης της ενδο-οικιακής (τζάκια, σόμπες) αλλά και εξω-οικιακής ατμοσφαιρικής ρύπανσης (αυτοκίνητα/βιομηχανικές εκπομπές).
7. Καλούμε όλους τους αρμοδίους να βοηθήσουν στην αυστηρή εφαρμογή της απαγόρευσης του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους.

Οι συντονιστές της Ομάδας ΧΑΠ της Ε.Π.Ε.

Νικόλαος Τζανάκης

Γεώργιος Χειλάς

ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤHN ΕΠΙΔΗΜΙΑ EBOLA ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΑΦΡΙΚΗ

Summary “Meeting with health and other professions likely to enter into contact with Ebola patients”

Open Letter of ESCMID to urge Europe to harmonise Ebola infection control protocols

Ebola+, a new Innovative Medicines Initiative (IMI) programme on Ebola and related diseases

Update: Ebola Virus Disease Epidemic — West Africa, November 2014 
CDC Incident Management System Ebola Epidemiology Team; Guinea Interministerial Committee for Response Against the Ebola Virus and the World Health Organization; CDC Guinea Response Team; et al.
MMWR 2014;63(Early Release):1-3 

Evidence for a Decrease in Transmission of Ebola Virus — Lofa County, Liberia, June 8–November 1, 2014 
Aditya Sharma, MD, Nico Heijenberg, MD, Clement Peter, MD, et al.
MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2014;63(Early Release):1-5 

Evidence for Declining Numbers of Ebola Cases — Montserrado County, Liberia, June–October 2014 
Tolbert G. Nyenswah, MPH, Matthew Westercamp, PhD, Amanda Ashraf Kamali, MD, et al.
MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2014;63(Early Release):1-5 

Ebola Virus Disease Cases Among Health Care Workers Not Working in Ebola Treatment Units —
Liberia, June–August, 2014 
Almea Matanock, MD, M. Allison Arwady, MD, Patrick Ayscue, DVM, et al.
MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2014;63(Early Release):1-5 

Ebola Epidemic — Liberia, March–October 2014 
Tolbert Nyenswah, Miatta Fahnbulleh, Moses Massaquoi, et al.
MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2014;63(Early Release):1-5 

Ebola Virus Disease Cluster in the United States — Dallas County, Texas, 2014 
Michelle S. Chevalier, MD, Wendy Chung, MD, Jessica Smith, MPH, et al.
MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2014;63(Early Release):1-3 

Response to Importation of a Case of Ebola Virus Disease — Ohio, October 2014 
Carolyn L. McCarty, PhD, Colin Basler, DVM, Mateusz Karwowski, MD, et al.
MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2014;63(Early Release):1-3 

Critical aspects of the safe use of personal protective equipmentDate of publication: 29 October 2014   ECDC website

Risk of transmission of Ebola virus via donated blood and other substances of human origin in the EU Date of publication: 6 October 2014  ECDC website

Infection prevention and control measures for Ebola virus disease: Entry and exit screening measures Date of publication: 13 October 2014 ECDC website

Assessing and planning medical evacuation flights to Europe for patients with Ebola virus disease and people exposed to Ebola virus Date of publication: 22 October 2014 ECDC website

Public health management of persons having had contact with Ebola virus disease cases in the EU Date of publication: 23 October 2014 ECDC website

Options for preparing for gatherings in the EU in the context of the current outbreak
of EVD in West Africa Date of publication: 29 October 2014  ECDC website

Outbreak of Ebola virus disease in West Africa - Update Date of publication: 17 and 14 October 2014 ECDC website

Κοινοποίηση εκπαιδευτικής εκδήλωσης Μικροβιολογικού -Βιοχημικού Εργαστηρίου και Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Μυκοβακτηριδίων

Σας γνωστοποιούμε ότι την Πέμπτη 20 Νοεμβρίου 2014 και ώρα 9.15π.μ -10.30 π.μ. στη Αίθουσα «Ε. ΜΑΡΙΝΗΣ», του Βιοχημικού Εργαστηρίου  του Νοσοκομείου μας ( κτίριο 300 Γυναικών, ισόγειο), στο πλαίσιο του Ενδονοσοκομειακού Προγράμματος Εκπαίδευσης του Εργαστηρίου, θα γίνει εκπαιδευτική εκδήλωση με θέμα: «Πρωτεΐνες οξείας φάσης: CRP - Προκαλσιτονίνη» με ομιλήτρια την κ. Μαυρομμάτη Άννα, Επιμελήτρια Α΄, Μικροβιολογικού Εργαστηρίου – Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Μυκοβακτηριδιων ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»  και συντονισμό: κ. Μαυρέα Σ.,  Διευθύντρια ΕΣΥ, Μικροβιολογικού Εργαστηρίου – Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Μυκοβακτηριδιων ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ» 
Με εκτίμηση,

Δρ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Δ. ΒΟΓΙΑΤΖΑΚΗΣ MD        

 ΙΑΤΡΟΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ- ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΟΣ  

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ
ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ -ΒΙΟΧΗΜΙΚΟΥ  ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ

     ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΜΥΚΟΒΑΚΤΗΡΙΔΙΩΝ     

        ΓΝΝΘΑ "Η ΣΩΤΗΡΙΑ"       

                             
ΤΗΛ/ΦΑΞ ΝΟΣ.: 0030210-7702978,  0030210-7763428

ΚΙΝΗΤΟ : 0030-6945891555

e-mail :  vogia2@gmail.com

Κυστική Ίνωση

Σοφία Τριανταφύλλου

ΤΕ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ

ΝΝΘΑ "Η ΣΩΤΗΡΙΑ"

             H Κυστική Ίνωση ή Κυστική Ινώδης Νόσος ή Ινοκυστική Νόσος

(Cystic Fibrosis -ΚΙ) είναι η πιο συχνή, παγκοσμίως, κληρονομική θανατηφόρος νόσος της λευκής φυλής, που προκαλείται από  µεταλλάξεις στο γονίδιοo CFTR (Cystic Fibrosis Transmembrane Conductance Regulator), το οποίο εντοπίστηκε το 1989 και ονομάζεται ‘’ρυθμιστής διαµεµβρανικής διακίνησης ιόντων’’. Το γονίδιο CFTR βρίσκεται στα μακρά σκέλη του χρωμοσώματος 7.   

           

             Το συγκεκριμένο γονίδιο είναι υπεύθυνο για την παραγωγή μιας πρωτεΐνης (CFTR - Cystic Fibrosis Transmembrane Regulator) που ελέγχει τη διέλευση ιόντων χλωρίου από τις μεμβράνες των επιθηλιακών κυττάρων διαφόρων οργάνων του σώματος, όπως των πνευμόνων, του παγκρέατος, των ιδρωτοποιών αδένων και του εντέρου. Η δυσλειτουργία του γονιδίου έχει ως συνέπεια την ελαττωμένη παραγωγή ή δυσλειτουργία της πρωτεΐνης, με αποτέλεσμα στα διάφορα όργανα να παράγεται από το επιθήλιο παχύρρευστη και κολλώδης βλέννη, που αποφράσσει τους πόρους των αδένων ή των αγωγών που υπάρχουν σε αυτά.

            Η νόσος κληρονομείται με υπολειπόμενο αυτοσωματικό χαρακτήρα .

 Το 4-5% του γενικού πληθυσμού, δηλαδή 1 στα 20 έως 25  άτομα θεωρείται ότι είναι φορείς του παθολογικού γονιδίου (περίπου 500.000 Έλληνες είναι φορείς).

Με τη μέθοδο της Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής, έχουν εντοπιστεί δεκάδες διαφορετικές μεταλλάξεις του γονιδίου, που έχουν σαν αποτέλεσμα διαφορετικό φαινότυπο της νόσου, από ασυμπτωματικούς φορείς ως σοβαρό κλινικό σύνδρομο.

              Κατά κύριο λόγο πλήττονται οι πνεύμονες, τόσο με συμπτώματα αποφρακτικής νόσου εξαιτίας της αυξημένης παραγωγής βλέννης στους αεραγωγούς, όσο και με υποτροπιάζουσες λοιμώξεις λόγω αποικισμού από μικρή κιόλας ηλικία,

με P. aeruginosa και S. aureus με τελική κατάληξη την αναπνευστική ανεπάρκεια.

Άλλα όργανα που προσβάλλονται, είναι το ήπαρ και η καρδιά

Μπορεί ακόμη να έχουμε εμφάνιση ρευματοειδούς αρθρίτιδας, οστεοπόρωσης και οστεοπενίας , σακχαρώδη διαβήτη,  στειρότητας ή υπογονιμότητας κ.α.

             Η διάγνωση της κυστικής ίνωσης πραγματοποιείται με :

• Με εξέταση ιδρώτα:  Τα άτομα με κυστική ίνωση έχουν υπερβολικά υψηλά επίπεδα άλατος στον ιδρώτα. Τα επίπεδα του νατρίου υπερβαίνουν τα 60 mmol/l και του χλωρίου υπερβαίνουν τα 70 mmol/l .

• Με γενετική εξέταση: Η γενετική εξέταση μπορεί να επιβεβαιώσει τη διάγνωση. Λαμβάνονται μερικά κύτταρα είτε από τη στοματική κοιλότητα είτε από δείγμα περιφερικού αίματος και ελέγχονται για τον εντοπισμό του γονιδίου της κυστικής ίνωσης.

•Με μέτρηση στο αίμα, της χημικής ουσίας  immunoreactive trypsinogen (την έκτη ημέρα μετά την γέννηση), όπου βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα σε βρέφη με κυστική ίνωση. Αν βρεθεί υψηλή, τότε γίνεται εξέταση ιδρώτα και γενετική εξέταση για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση.

           Η συμβολή του Μικροβιολογικού εργαστηρίου έγκειται κυρίως στην παρακολούθηση του μικροβιακού αποικισμού του αναπνευστικού συστήματος ατόμων με κυστική ίνωση.

Οι ασθενείς με ΚΙ παρουσιάζουν μεγάλη ευαισθησία στις μικροβιακές λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος και χρειάζονται μακρά και έντονη αντιβιοτική αγωγή για τη διατήρηση της πνευμονικής τους λειτουργίας.

  

Ο Haemophilus influenzae αποτελεί το συχνότερο μικροβιακό παθογόνο αίτιο σε βρέφη κάτω του έτους,

O S. aureus είναι ο μικροοργανισμός που αναπτύσσεται συχνότερα στις βρογχικές εκκρίσεις ασθενών με ΚΙ κατά την παιδική ηλικία. Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί αύξηση της επίπτωσης του ανθεκτικού στη μεθικιλλίνη σταφυλοκόκκου (MRSA) τόσο στο γενικό πληθυσμό όσο και στους ασθενείς με ΚΙ. Ο μόνιμος αποικισμός με MRSA προκαλεί ταχύτερη μείωση της αναπνευστικής λειτουργίας τόσο σε παιδιά όσο και ενήλικες με ΚΙ σε σχέση με μόνιμο αποικισμό από MSSA.

Η P. aeruginosa αποτελεί την κύρια αιτία νοσηρότητας και επιταχύνει την έκπτωση της αναπνευστικής λειτουργίας.  Το 80% των ενηλίκων ασθενών με ΚΙ έχουν χρόνια λοίμωξη από P. aeruginosa. Ο μέσος χρόνος επιβίωσης στους μόνιμα αποικισμένους ασθενείς είναι σημαντικά μικρότερος από αυτόν των ασθενών που δεν είναι αποικισμένοι.

Για αυτόν το λόγο η πρόληψη της χρόνιας λοίμωξης από P. aeruginosa αποτελεί έναν από τους σημαντικούς στόχους στη θεραπεία της ΙΝΚ. Μεγάλη σημασία έχει η έγκαιρη ανίχνευσή της, η οποία επιτυγχάνεται με συχνή λήψη καλλιεργειών (τουλάχιστον ανά τρίμηνο), ώστε να επιτευχθεί θεραπευτική εκρίζωση πριν αυτή μετατραπεί σε στέλεχος  με βλεννώδες περίβλημα.  Η πρόσφατη εγκατάσταση της P.aeruginosa χαρακτηρίζεται από χαμηλό μικροβιακό φορτίο, ευαισθησία  στα αντιβιοτικά και απουσία βλεννωδών στελεχών.

Επίσης η ανίχνευση υψηλού τίτλου αντισωμάτων (anti exotoxin A, anti elastase, anti alkaline protease )έναντι των αντίστοιχων ενζύμων που παράγει η P.aeruginosa;έχει συσχετιστεί με χρόνια λοίμωξη.

        Είδη του συμπλέγματος B cepacia complex (BCC) ανευρίσκονται περίπου στο 3% των ασθενών με ΚΙ και η αναγνώρισή τους είναι πολύ σημαντική λόγω του ότι μεταδίδονται εύκολα και οι λοιμώξεις που προκαλούν σχετίζονται με αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα.

Τα άτυπα μυκοβακτηρίδια είναι δυνητικά παθογόνα σε ασθενείς με ΚΙ και η συχνότητα τους ποικίλλει. Τα συχνότερα απομονωνόμενα είναι το Mycobacterium avium complex (MAC) και το Mycobacterium abscessus .

Ο τακτικός έλεγχος για άτυπα μυκοβακτηρίδια επιβάλλεται σε ασθενείς με ΚΙ που εμφανίζουν επιδείνωση της κλινικής συμπτωματολογίας, μείωση της αναπνευστικής λειτουργίας και προϊούσα επιδείνωση των ακτινολογικών ευρημάτων, παρά τη χορήγηση θεραπείας.

Θεραπευτικά εφαρμόζονται:

• Φυσιοθεραπεία και άσκηση

• Αντιβιοτικά και αντιμυκητιασικά

 •Εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά φάρμακα

 •Οξυγόνο

 •Κατάλληλη διατροφή

 Νεότερες θεραπείες όπως:

 •  H Γονιδιακή θεραπεία (χρήση ενός εισπνεόμενου σπρέι για την προώθηση στους πνεύμονες, κανονικών αντιγράφων μη ελαττωματικών του γονιδίου κυστικής ίνωσης).   

 • Φαρμακευτικές ουσίες , οι οποίες μπορούν να διορθώσουν την ανωμαλία άλατος και να ρυθμίσουν τα υγρά των κυττάρων ώστε να μην καθίστανται παχύρρευστες η βλέννα και οι άλλες εκκρίσεις, που δημιουργούνται στους πνεύμονες και σε άλλα όργανα. αναπτύσσονται και διερευνάται η αποτελεσματικότητά τους

Είναι προφανές ότι ο πιο ενδεδειγμένος τρόπος αντιμετώπισής της ΚΙ, είναι η πρόληψη, που αποβλέπει στην αποφυγή γέννησης νέων πασχόντων.

Βιβλιογραφία

1. el.wikipedia.org/wiki/Κυστική_ίνωση

2. Hauser A, Jain M, Bar-Meir M, Mc Colley S, Clinical significance of microbial infections and adaption in cystic fibrosis. Clin Microbiology reviews Jan. 2011, 29-70.

.

3.  Kerem, B.s., Rommens, J.M., Buchanan, J. A., et al. (1989)

4. Identification of the cystic fibrosis gene: Genetic analysis

Science,245, 1073-10

5. J Histochem Cytochem. 2014 Nov;62(11):791-801. doi: 10.1369/0022155414546190. Epub 2014 Jul 25.

  

ΝΕΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΟ MERS

ΣΙΜΟΝΑ ΚΑΡΑΜΠΕΛΑ
Δ/ΝΤΡΙΑ ΕΣΥ
ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
ΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»

Οι κοροναιοί είναι μία μεγάλη ομάδα ιών, παθογόνων για τον άνθρωπο και τα ζώα. Οι ανθρώπινοι κοροναιοί όπως NL63, 229E, OC43, HKUI1 εμφανίζονται σε όλο τον κόσμο και προκαλούν ένα σημαντικό ποσοστό του συνόλου των κρυολογημάτων με συμπτώματα από ήπια έως σοβαρά. Οι περισσότεροι από τους ιούς αυτούς  προέκυψαν με μετάδοση από νυχτερίδες. Περιλαμβάνουν όμως και τους ιούς υψηλής παθογονικότητας SARS-CoV και στελέχη MERS-CoV, ιοί με σημαντική νοσηρότητα και θνησιμότητα, κυρίως στους ηλικιωμένους.

Το 2012, ένας νέος κοροναιός που προκαλεί μία σοβαρή λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος, εμφανίστηκε στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Τον Μάρτιο του 2012, σε μία μονάδα εντατικής θεραπείας, αναφέρθηκε σοβαρή λοίμωξη του κατώτερου αναπνευστικού σε 11 ασθενείς από τους οποίους 10 ήταν εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας.  Δεν βρέθηκε αιτιολογικός παράγοντας εκείνη τη στιγμή. Μισό χρόνο αργότερα, αυτή η μικροεπιδημία συνδέθηκε  με μία άλλη περίπτωση, σε ένα ασθενή στη Jeddah της Σουηδικής Αραβίας. Αφορούσε ένα 60χρονο  άνδρα, που τελικά έχασε τη ζωή του ως συνέπεια οξείας αναπνευστικής λοίμωξης και νεφρικής ανεπάρκειας, μετά από 10 ημέρες νοσηλείας. Άλλος ασθενής, 49 χρονών από το Κατάρ που νοσηλεύθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο ήταν παρόμοια περίπτωση, την ίδια εποχή.

Επιδημιολογικά στοιχεία

·         Έως τις 22 Μαιού 2014, ο ΠΟΥ ανακοίνωσε 665 εργαστηριακά επιβεβαιωμένα κρούσματα της λοίμωξης με MERS-CoV στον άνθρωπο, με 205 θανάτους (www.promed.org). Όλες αυτές τις περιπτώσεις συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με τη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Οι περιπτώσεις στo Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Τυνησία επίσης συνδέονται με τη Μέση Ανατολή. 

·         Στην Ελλάδα, τον Απρίλιο του 2014, το Υπουργείο Υγείας ανακοινώνει το πρώτο εργαστηριακά επιβεβαιωμένο  κρούσμα MERS-CoV.

·         2/3 του συνόλου των περιπτώσεων αφορούν άνδρες (σχέση άνδρες/γυναίκες 1/7) και ο μέσος όρος ηλικίας είναι 49 ετών.

·         Από το 2012 έως σήμερα, 111 (17%) περιπτώσεις αφορούν εργαζόμενους σε υπηρεσίες υγείας. 

·         Στο 75% των περιπτώσεων, οι ασθενείς είχαν τουλάχιστον 1 υποκειμενική παθολογική νόσο.

Κλινική εκδήλωση λοίμωξης από MERS-CoV

·         Ο μέσος χρόνος επώασης επιβεβαιώθηκε ότι είναι 5,2 ημέρες, με διάστημα εμπιστοσύνης από 1,9 έως 14,7 ημέρες

·         Οξεία σοβαρή αναπνευστική λοίμωξη με πυρετό, βήχα, δύσπνοια

·         Μυαλγίες

·         Συχνά γαστρεντερικά συμπτώματα με διάρροια, εμέτους, κοιλιακό άλγος

·         Επιπλοκές με οξεία νεφρική ανεπάρκεια, πολυοργανική ανεπάρκεια, ARDS, διαταραχές πήξης αίματος

·         Άτυπη κλινική εικόνα στους ανοσοκατασταλμένους

Ταυτοποίηση και χαρακτηρισμός του MERS-CoV

Η ταυτοποίηση έγινε με την τεχνική της ανάστροφης μεταγραφής PCR. Ενισχύθηκε ένα μικρό τμήμα μίας εξαιρετικά διατηρημένης περιοχής του γονιδίου RNA- η εξαρτώμενη RNA πολυμεράση και έτσι αποκαλύφθηκε ο νέος ανθρώπινος κοροναιός. Η φυλογενετική ανάλυση της αλληλουχίας των αμινοξέων με εκείνα των γνωστών κοροναιών, έδειξε ότι ο  MERS-CoV μαζί με CoV νυχτερίδας HKUA4  και HKUA5 ανήκουν στην υποομάδα 2c της γραμμής Betacoronavirus (υποοικογένεια Coronavirinae). Είναι ο πρώτος ιός αυτής της γραμμής που μολύνει άνθρωπο. Ο ιός στην αρχή πήρε το όνομα HCoV-EMC/2012 (GenBank:JX869059), μετονομάστηκε αργότερα σε MERS-CoV μετά από διαβούλευση με την ομάδα μελέτης της Διεθνούς Επιτροπής Ταξινόμησης των ιών. Το γονιδίωμα του MERS-CoV αποτελείται από 30119 νουκλεοτίδια και 10 ανοιχτά πλαίσια ανάγνωσης (ORFs). Είναι μονόκλονος θετικής κατεύθυνσης RNA ιός. Το γονιδίωμα του κωδικοποιεί δομικές και μη δομικές πρωτεΐνες. Διάσπαρτες μεταξύ και εντός των δομικών πρωτεϊνών, υπάρχουν πέντε βοηθητικές πρωτεΐνες μοναδικές για το MERS-CoV που δεν έχουν καμία ομολογία  με της γνωστές ιικές  πρωτεΐνες ή πρωτεΐνες κάποιου ξενιστή,  εκτός από αυτών των νυχτερίδων γνωστές ως HKU4, HKU5. 

Ζωονοσογόνος μετάδοση

Επειδή οι περισσότεροι ανθρώπινοι κοροναιοί υπεύθυνοι για τα κοινά κρυολογήματα, αρχικά προέκυψαν με τη μετάδοση από νυχτερίδες σε άλλα είδη ζώων και με δεδομένη τη φυλογενετική σχέση των MERS-CoV με άλλους κοροναιούς νυχτερίδας όπως HKUA4  και HKUA5, το πιο πιθανό είναι ότι και ο MERS-CoV προήλθε από νυχτερίδες, ωστόσο χρειάζεται περαιτέρω έρευνα. Απόδειξη ότι οι νυχτερίδες είχαν παίξει το πρωταρχικό ρόλο ως ξενιστές  για MERS-CoV προκύπτει και από μελέτες σχετικά με τον υποδοχέα που χρησιμοποιεί ο MERS-CoV στις νυχτερίδες. Η διπεπτιδυλοπεπτιδάση 4 DPP4 εκφράζεται στο κατώτερο αναπνευστικό σύστημα  του ανθρώπου και δρα ως λειτουργικός υποδοχέας μόλυνσης για MERS-CoV, υπογραμμίζοντας την ιδέα ότι ο ιός θα μπορούσε να διασχίσει το φράγμα των ειδών και από τις νυχτερίδες να μολύνει τον άνθρωπο. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η άμεση επαφή του ανθρώπου με νυχτερίδες ή με τις εκκρίσεις τους  είναι σπάνια, οι ενδιάμεσοι ξενιστές ευαίσθητοι στο MERS-CoV μπορεί να εμπλέκονται στην μετάδοση του ιού στον άνθρωπο. Ανάλυση υπολειμμάτων  βασικών αμινοξέων του υποδοχέα DPP4 αποκαλύπτει ότι, οι καμήλες και οι κατσίκες είναι πιο πιθανόν να είναι σε θέση να χρησιμοποιούν τον DPP4 λειτουργικό υποδοχέα για την είσοδο του MERS-CoV στα κύτταρα, σε σύγκριση με άλλα ζώα. Επίσης, ορολογικές μελέτες σε δείγματα από διάφορα είδη ζώων παρέχουν ενδείξεις για την παρουσία αντισωμάτων αντι-MERS-CoV στις καμήλες. Μην ξεχνάμε ότι οι καμήλες χρησιμοποιούνται  ευρέως σε αρκετές χώρες, επίσης σε αγώνες, σε διαγωνισμούς ομορφιάς περίοδο κατά την οποία φυλάσσονται σε ομάδες, δημιουργώντας συνθήκες ευνοϊκές για την εξάπλωση του ιού. Απτές αποδείξεις για την διαδρομή της μετάδοσης του ιού από ζώα σε άνθρωπο ακόμα απουσιάζουν. Δεν είναι ξεκάθαρο ακόμα εάν οι καμήλες ακόμα και μολυσμένες παίζουν ρόλο στη μετάδοση του ιού στον άνθρωπο. Επίσης, δεν είναι σαφές εάν ό ιός εισάγεται πολλές φορές μέσω ζωονοσογόνου μετάδοσης ή εάν η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι η κινητήρια δύναμη για τη εξάπλωση του ιού.

Μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο

Η  μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο έχει αναφερθεί σε αρκετές ομαδικές περιπτώσεις στη Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία, Ιορδανία, Τυνησία, Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, και Κατάρ. Η μετάδοση αφορά μέλη της ίδιας οικογένειας ή εργαζόμενους σε μονάδες υγείας. Η εξάπλωση του ιού μεταξύ της οικογένειας ή εντός νοσοκομειακών μονάδων καταδεικνύει ότι η μετάδοση γίνεται μέσω σταγονιδίων ή στενής επαφής με τους αρρώστους. Οι διαφορές στην έκφραση του υποδοχέα της άνω ή κάτω αναπνευστικής οδού θα μπορούσε δυνητικά να εξηγήσει τη περιορισμένη μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο. Πάντως, φαίνεται ότι η μετάδοση ευνοείται από την ανοσοκαταστολή ή από την παρουσία μίας υποκείμενης νόσου όπως  ο διαβήτης.

Επιτήρηση της λοίμωξης

Το CDC ορίζει:

1. Ασθενής υπό παρακολούθηση- άτομο με οξεία αναπνευστική λοίμωξη (πυρετός, βήχα), υποψία για πνευμονία ή ARDS βάση κλινικής ή ακτινολογικής εικόνας ΚΑΙ ιστορικό ταξιδιού από την Αραβική Χερσόνησο ή γειτονικές χώρες εντός 14 ημερών

2. Άτομο που αναπτύσσει σοβαρή οξεία νόσο του κατώτερου αναπνευστικού εντός 14 ημερών μετά από ταξίδι από Αραβικές ή γειτονικές χώρες και δεν ανταποκρίνεται στην θεραπεία

3. Άτομα που αναπτύσσουν σοβαρή νόσο του κατωτέρου αναπνευστικού τα οποία είχαν στενή επαφή με συμπτωματικό ταξιδιώτη που παρουσίασε πυρετό και οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού εντός 14 ημερών μετά το ταξίδι από Αραβικές ή γειτονικές χώρες. Στενή επαφή ορίζονται τα μέλη της οικογένειας, οι εργαζόμενοι σε υπηρεσίες υγείας και σχετίζονται με τον ασθενή  ή άτομα που παραμένουν στο ίδιο μέρος (επισκέπτης, συγκάτοικος ή ασθενής συνταξιδιώτης).     

Νοσοκομειακή αντιμετώπιση

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της ΠΟΥ, η πρόληψη και ο έλεγχος λοίμωξης σε υγειονομικές μονάδες απαιτεί την εφαρμογή μέτρων ελέγχου, απαιτεί διοικητικά, μηχανικά και περιβαλλοντικά μέτρα, αλλά βέβαια και χρήση μέτρων ατομικής προστασίας.    

1.       Απαραίτητη απομόνωση σε μονόκλινο θάλαμο επαρκώς αεριζόμενο, πάντα με κλειστή πόρτα.

2.       Η μετακίνηση του ασθενή θα γίνεται μόνο για τελείως απαραίτητες εξετάσεις

3.       Απαγορεύεται η επίσκεψη μη εξουσιοδοτημένων ατόμων αλλά και η είσοδος ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού θα πρέπει να είναι σημαντικά περιορισμένη.

4.       Τήρηση των κανόνων υγιεινής χεριών, ατομικών μέτρων προστασίας από το νοσηλευτικό προσωπικό (γάντια, ποδιά, γυαλιά και μάσκες υψηλής προστασίας πχ Ν95 με φίλτρο) και αποφυγή άμεσης επαφής με τις σωματικές εκκρίσεις του ασθενή.

Εργαστηριακή διάγνωση

ΔΕΙΓΜΑΤΑ: δείγματα του ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού (ρινοφαρυγγικό επίχρισμα, πτύελα, βρογχικές εκκρίσεις, BAL), οροί, κόπρανα, ιστοί

ΜΕΘΟΔΟΙ: Το FDA έχει δώσει την έγκριση για τεχνική: “Novel coronavirus 2012 real-time reverse transcription-PCR assay” για δείγματα του αναπνευστικού, αίμα και κόπρανα. Επίσης, γίνεται αναζήτηση αντισωμάτων αντι MERS-CoV στον ορό

Που βρισκόμαστε τώρα;  

·         Ο συνολικός αριθμός παραμένει σε σχετικά χαμηλά επίπεδα. Ωστόσο δεν είναι λόγος εφησυχασμού γιατί ήδη ο ιός έχει εξαπλωθεί στην Ευρώπη και πιθανόν να εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο.

·         Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο έχει παρατηρηθεί τόσο στο οικογενειακό περιβάλλον όσο και στο νοσοκομειακό, όχι μόνο στα άτομα με κάποια υποκειμενική νόσο αλλά και σε υγιή

·         Όπως και άλλοι κοροναιοί, ο MERS-CoV μπορεί να υποστεί μεταλλάξεις και να προσαρμοστεί καλύτερα ενισχύοντας έτσι τη μεταδοτικότητα και την αναπαραγωγή του.

·         Τα θεραπευτικά μετρά μπορεί να χρειαστεί να συνδυαστούν με μέτρα για τον περιορισμό εμφάνισης και εξάπλωσης του MERS-CoV μεταξύ των ενδιάμεσων ξενιστών.

·         Η ταχεία ανάπτυξη αποτελεσματικών θεραπευτικών σχημάτων είναι πρώτη προτεραιότητα, όμως προς το παρόν δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία ή εμβόλιο. Η κλινική εμπειρία από το SARS CoV, δείχνει ότι μία σειρά από παρεμβάσεις, που περιλαμβάνει αντιρετροικά φάρμακα όπως  ριμπαβιρίνη με ή χωρίς κορτικοστεροειδή,  ιντερφρόνη άλφα με κορτικοστεροειδή, ριμπαβιρίνη με λοπιναβίρ και ριτοναβίρ μπορεί να βελτιώσουν την έκβαση της νόσου με μείωση της θνησιμότητας, αλλά ακόμη  τα στοιχεία δεν είναι πειστικά.      

Μοριακή διάγνωση φυματίωσης και γονοτυπικός έλεγχος αντοχής στα αντιφυματικά φάρμακα

Π. Ιωαννίδης,

Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Μυκοβακτηριδίων (ΕΚΑΜ), 

Μικροβιολογικο Εργαστήριο, Νοσοκομείο "Σωτηρία"

Στις αρχές του 21^ου αιώνα η φυματίωση παραμένει ένα από τα κυριότερα λοιμώδη νοσήματα. Το 2012 υπήρχαν  παγκοσμίως 8,6 εκατομμύρια νέα περιστατικά και  ~1,3 εκατομμύρια θύματα, με συνέπεια η φυματίωση να αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου από μολυσματικό νόσημα, μετά το AIDS [1].   Περίπου το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού έχει μολυνθεί από τον βάκιλο  Μycobacterium tuberculosis (MΤΒ),  που παραμένει όμως στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων υπό τον έλεγχο του ανοσοποιητικού συστήματος (λανθάνουσα νόσος). Ο βάκιλος  μπορεί να ενεργοποιηθεί και να οδηγήσει σε ενεργό νόσο, με την πτώση του ανοσοποιητικού συστήματος και αυτό μπορεί να συμβεί φυσιολογικά με την γήρανση ή λόγω παθολογικών καταστάσεων όπως  η ΗΙV λοίμωξη, ορισμένες κακοήθειες, ο διαβήτης ή αλλά παθολογικά αίτια, αλλά και εξ' αιτίας παραγόντων που υποβαθμίζουν το επίπεδο ζωής. Ιστορικά η φυματίωση έχει συνδεθεί με την φτώχεια, και κατά  συνέπεια , η τρέχουσα οικονομική κρίση, ενέχει κινδύνους αναζωπύρωσης της, ακόμη και σε χώρες ή περιοχές με χαμηλό  επιπολασμό της νόσου [2].  Στην χώρα μας, τα επίσημα στοιχεία, με βάση τα καταγεγραμμένα κρούσματα, δείχνουν χαμηλό επιπολασμό της νόσου. Όμως αυτό δεν πρέπει να αποτελεί στοιχείο εφησυχασμού,  γιατί: α) υπάρχει,  σημαντικό ποσοστό υποδήλωσης, που εκτιμάται ότι μπορεί να αγγίζει ακόμη και το 80% [3], β) γιατί υπάρχουν ήδη καταγεγραμμένα ανησυχητικά  δεδομένα για τις  επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης σε άλλα νοσήματα, όπως η λοίμωξη από τον ιό HIV [4] και γ) η χώρα αποτελεί πύλη εισόδου προς την Ε.Ε. μεταναστών από περιοχές με υψηλό επιπολασμό της νόσου.   

            Σημαντικό πρόβλημα για την αντιμετώπιση της νόσου αποτελεί η ανάδειξη και διασπορά πολυανθεκτικών (MDR-TB: αντοχή στα κυρία αντιφυματικά φάρμακα ριφαμπικίνη και ισονιαζίδη) και υπερ-ανθεκτικών (XDR-TB:  με επιπρόσθετη αντοχή και στα δευτερεύοντα αντιφυματικά κινολόνες και  αμινογλυκοσίδες/κυκλικά πεπτίδια) στελεχών του βακίλου.   Οι μορφές αυτές της νόσου αποτελούν ιδιαίτερη πρόκληση για το σύστημα υγείας, λόγω της υψηλού  κόστους μακροχρόνιας θεραπείας, την ανάγκη νοσηλείας σε ειδικές συνθήκες (ατομικούς θαλάμους αρνητικής πίεσης), αλλά και την ίδια την αποτελεσματικότητα της θεραπείας, ιδιαίτερα για ασθενείς με XDR-TB. Η αντοχή του βακίλου της φυματίωσης, οφείλεται σε χρωμοσωμικές μεταλλάξεις σε διαφορετικούς γενετικούς τόπους,  για τα διάφορα φάρμακα. Οι μεταλλάξεις αυτές, που συμβαίνουν τυχαία, επιλέγονται και συσσωρεύονται, λόγω ελλιπούς αγωγής ή μη συμμόρφωσης στην θεραπευτική αγωγή, που είναι πολυφαρμακευτική και πολύμηνη και απαιτεί συνεχή ιατρική/νοσηλευτική  παρακολούθηση για την πιστή τήρηση της . Η έξαρση της εμφάνισης τέτοιων μορφών της νόσου παρατηρείται σε χώρες που αντιμετώπισαν ή αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα στο υγειονομικό τους σύστημα.  Αρχικά υπήρχε η εκτίμηση ότι οι μεταλλάξεις που συνδέονται με αντοχή μειώνουν το προσαρμοστικότητα (fitness)  των στελεχών και ως εκ τούτου τη μολυσματικότητα και την διασπορά τους. Σήμερα, όμως είναι σαφές ότι συγκεκριμένες μεταλλάξεις ή συνδυασμοί τους δεν μειώνουν την προσαρμοστικότητα  λόγω εμφάνισης και επιλογής αντισταθμιστικών μεταλλάξεων [5].

             

            Η εργαστηριακή διάγνωση της φυματίωσης στηρίζεται σε συνδυασμό διαφορετικών μεθοδολογιών, που αναπτύσσονται σε βάθος χρόνου μιας  και η ανάπτυξη του βακίλου στην καλλιέργεια, μπορεί να απαιτήσει έως και   40 ημέρες.  Αν μάλιστα  συνυπολογιστεί και ο   έλεγχος της φαρμακευτικής αντοχής με την μέθοδο της καλλιέργειας, το διάστημα μπορεί να φτάσει έως και τις 60 ημέρες.  Ο χρόνος αυτός είναι πολύτιμός - ιδιαίτερα σε περιπτώσεις MDR/XDR-TB - τόσο για τον ασθενή όσο και για τον έλεγχο της διασποράς της νόσου.  Το μεγάλο πλεονέκτημα των μοριακών τεχνικών είναι η ταχύτητα και η  υψηλή ευαισθησία τους, που σε συνδυασμό με την μεγάλη διαγνωστική ακρίβεια και επαναληψιμότητα, τις καθιστούν πολύτιμες για τη διάγνωση, ταυτοποίηση, αλλά  και τον έλεγχο της  ευαισθησίας του M. tuberculosis στα αντιφυματικά φάρμακα μέσω της ανίχνευσης γενετικών  μεταλλάξεων. Ο ΠΟΥ έχει πρόσφατα υιοθετήσει μια σειρά από αυτές τις διαγνωστικές προσεγγίσεις (μέθοδοι ανάστροφου υβριδισμού, Gene Xpert MTB/RIF) [6]. Ωστόσο, ακόμη και οι μέθοδοι που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως  "παρά τη κλίνη"  προσεγγίσεις, συνιστάται να χρησιμοποιούνται ενταγμένες στον διαγνωστικό αλγόριθμο, στον οποίο η   κλασική διαγνωστική προσέγγιση με την καλλιέργεια, παραμένει η μέθοδος αναφοράς τόσο για την ανίχνευση όσο και για τον έλεγχο ευαισθησίας στα αντιφυματικά φάρμακα [7].  Η εφαρμογή των μεθόδων πρέπει να γίνεται από κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό με διακριβωμένο εξοπλισμό  και να εφαρμόζεται τόσο Εσωτερικός όσο και Εξωτερικός Έλεγχος Ποιότητας , ο οποίος για το  ΕΚΑΜ παρέχεται από το 2010, από τον Οργανισμό Instand e.V, με άριστα αποτελέσματα,  στo πλαίσιο του Ευρωπαίκού Δικτύου Εργαστηρίων Φυματίωσης (ERLN-TB).

           

            Στην επιδημιολογική διερεύνηση της φυματίωσης, η γενετική ανάλυση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο, αφού ο δημιουργία του  γενετικού αποτυπώματος των επιμέρους στελεχών παρέχει την δυνατότητα  της ομαδοποίησης τους με βάση τον βαθμό της συγγένειας τους. Η μοριακή επιδημιολογία έχει αποκαλύψει την ύπαρξη  μεγάλων οικογενειών στελεχών του ΜΤΒ, με κυρίαρχη μεν παρουσία σε συγκεκριμένες περιοχές, αλλά και παγκόσμια διασπορά από την αρχική γεωγραφική/πληθυσμιακή αφετηρία τους. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η παγκόσμια διασπορά στελεχών της οικογένειας Beijing που φαίνεται να εμφανίζουν   αυξημένη μολυσματικότητα και παθογένεια, ενδογενή αντοχή σε αντιφυματικά φάρμακα και συνδέονται με επιδημίες MDR-TB  κυρίως  στις χώρες της Α. Ευρώπης και της Άπω Ανατολής. Τα MDR-TB στελέχη της οικογένειας  αυτής, ενδεχόμενα να αποτελούν μια πηγή καλά προσαρμοσμένων, ιδιαίτερα μολυσματικών και παθογόνων στελεχών, με τους αντίστοιχούς κινδύνους που αυτό συνεπάγεται [8] . Κάποια από αυτά τα στελέχη, με αφετηρία τις χώρες της Βαλτικής, εμφανίζουν πλέον ενεργή διασπορά στο σύνολο της ευρωπαϊκής ηπείρου. Επιπρόσθετα η μοριακή επιδημιολογία, στις χώρες στις οποίες είναι ενταγμένη στο σύστημα ενεργού διερεύνησης της νόσου, έχει αναδειχθεί σε σημαντικό εργαλείο για την αποκάλυψη επιδημικών εξάρσεων , την εύρεση της αλυσίδας της μετάδοσης  και την λήψη προληπτικών μέτρων, αλλά και για τον έλεγχο της αποτελεσματικότητας των αντιφυματικών προγραμμάτων [9].

Όπως και σε άλλα πεδία, η μοριακή γενετική επαναστατικοποίησε τόσο την διάγνωσή όσο και την επιδημιολογική διερεύνηση της φυματίωση τα τελευταία 10-15 χρόνια. Η ανάπτυξή των νέων μεθοδολογιών που κάνουν πολύ εύκολη και οικονομικά προσιτή την ανάγνωση όλου του γενετικού υλικού των οργανισμών , δίνει ήδη σημαντικά δεδομένα τόσο στην αποκάλυψή της γενετικής βάσης των φαινοτυπικών χαρακτηριστικών του βακίλου όσο και στην λεπτομερέστερη επιδημιολογική διερεύνηση. Η εφαρμογή της στην καθ' ημέρα πράξη θα επαναστατικοποιήση περεταίρω και την  καθημερινότητα της διάγνωσης. 

  

Βιβλιογραφία

1. WHO: Global Tuberculosis Control 2013. http://www.who.int/tb/publications/global_report/en

2. M J van der Werf, J Giesecke, M Sprenger "Can the economic crisis have an impact on tuberculosis in the EU/EEA ?" Eurosurveillance, (2012) v. 17, Iss. 12,

3. Lytras T, Spala G, Bonovas S, Panagiotopoulos T (2012) Evaluation of Tuberculosis Underreporting in Greece through Comparison with Anti-Tuberculosis Drug Consumption. PLoS ONE 7(11): e50033. doi:10.1371/journal.pone.0050033

4. ΚΕΕΛΠΝΟ: ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΤΗΣ HIV ΛΟΙΜΩΞΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ(ΕΩΣ 31/10/2012). http://www.keelpno.gr/el-gr

5. I. Comas, S. Borrell, A. Roetzer, G. Rose, B. Malla, M. Kato-Maeda, J. Galagan, S. Niemann & S. Gagneux "Whole-genome sequencing of rifampicin-resistant Mycobacterium tuberculosis strains identifies compensatory mutations in RNA polymerase genes" Nature Genetics, 44,106–110, (2012), doi:10.1038/ng.1038

6. World Health Organization. Policy statement. Molecular line probe assay for rapid screening of patients at risk of multidrug-resistant (MDR) TB. Geneva, 2008.

7. Helb D, Jones M, Story E, Boehme C, Wallace E, Ho K, Kop J, Owens MR, Rodgers R, Banada P et al. (2010) Rapid Detection of Mycobacterium tuberculosis and Rifampin Resistance by Use of On-Demand, Near-Patient Technology. J Clin Microbiol. 48: 229-237.

8.  European Concerted Action on New Generation Genetic Markers and

Techniques for the Epidemiology and Control of Tuberculosis. Beijing/

W genotype Mycobacterium tuberculosis and drug resistance. Emerg

Infect Dis (2006), 12:736–43.

9. H. van Deutekom, P.  Supply, P. E. W. de Haas, E. Willery, S. P. Hoijng, C. Locht, R. A. Coutinho and D. van Soolingen "Molecular Typing of Mycobacterium tuberculosis by Mycobacterial Interspersed Repetitive Unit-Variable-Number Tandem Repeat Analysis, a More Accurate Method for Identifying Epidemiological Links between Patients with Tuberculosis" J Clin Microbiol. 2005,  43(9): 4473–4479.