ΝΕΟΣ ΚΟΡΟΝΑΪΟΣ (MERS- CoV)
ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΚΟΡΟΝΑΪΟ (MERS-CoV)
Αναθεώρηση ΚΕΕΛΠΝΟ, 28 Απριλίου 2014
Στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης εμφάνισης κρουσμάτων οξείας
λοίμωξης του αναπνευστικού από το νέο κοροναϊό (MERS-CoV) και με βάση τα
πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα, ήτοι: α) την πρόσφατη αύξηση των κρουσμάτων
στην Σαουδική Αραβία, β) τα αυξημένα κρούσματα της νόσου σε επαγγελματίες
υγείας και την υποψία της νοσοκομειακής μετάδοσης του ιού, όπως έχει
διαπιστωθεί και σε κρούσματα που εισήχθηκαν σε χώρες της ΕΕ β) την
ασυμπτωματική λοίμωξη ατόμων που ήλθαν σε στενή επαφή με κρούσματα και γ) την
ανίχνευση του ιού σε διάφορα είδη καμήλας ακόμη και σε περιοχές εκτός της
Αραβικής Χερσονήσου, τόσο ο Παγκόσμιος
Οργανισμός Υγείας (WHO), όσο και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων
(ECDC), εξακολουθούν να συστήνουν την ενίσχυση της επιτήρησης για την έγκαιρη
ανίχνευση και άμεση διερεύνηση ασθενών με υποψία λοίμωξης από το νέο κοροναϊό. Καθώς
μέχρι και 28/04/2014 τα επίσημα δηλωμένα κρούσματα στις υπηρεσίες δημόσιας
υγείας παγκοσμίως ανέρχονται σε 345 δεν έχει ακόμα πλήρως διευκρινιστεί ο
τρόπος μετάδοσης, ιδιαίτερα ο βαθμός μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο, το πλήρες
κλινικό φάσμα της νόσου, η ακριβής περίοδος επώασης, οι παράγοντες κινδύνου, και
η έκταση της γεωγραφικής διασποράς του ιού.
Ο νέος κοροναϊός (MERS-CoV) είναι ένα νέο στέλεχος της
οικογένειας των κοροναϊών, στην οποία ανήκουν τόσο οι ιοί που προκαλούν τo
κοινό κρυολόγημα όσο και αυτός που προκαλεί το SARS, όμως δεν είχε προηγουμένως
αναγνωριστεί ως παθογόνο για τον άνθρωπο.
Το πρώτο κρούσμα λοίμωξης από το νέο κοροναϊό επιβεβαιώθηκε
και δηλώθηκε τον Νοέμβριο του 2012, ενώ Η πλειοψηφία των κρουσμάτων προέρχεται
από τις χώρες της Αραβικής Χερσονήσου, με τα περισσότερα κρούσματα να καταγράφονται
στην Σαουδική Αραβία (272 επιβεβαιωμένα κρούσματα) και στα Ηνωμένα Αραβικά
Εμιράτα (42 επιβεβαιωμένα κρούσματα). Έχουν επίσης διαπιστωθεί περιπτώσεις μικρής
έκτασης ενδοοικογενειακής μετάδοσης, τοπική
μετάδοση σε περιοχές εκτός της Αραβικής Χερσονήσου (Γαλλία, Τυνησία, Ηνωμένο
Βασίλειο) σε άτομα που είχαν στενή επαφή με εισαγόμενα κρούσματα, ενώ η νοσοκομειακή
μετάδοση έχει πλέον τεκμηριωθεί δεδομένου ότι έχουν καταγραφεί πολλές συρροές
σε επαγγελματίες υγείας (20.9% των κρουσμάτων) καθώς και ενδονοσοκομειακή
μετάδοση σε ασθενείς.
Η κλινική εικόνα περιλαμβάνει οξεία λοίμωξη του κατώτερου
αναπνευστικού (πνευμονία) με πυρετό, βήχα, δύσπνοια, ενώ μπορεί να επιδεινωθεί
με την εμφάνιση ARDS και σε μερικές περιπτώσεις νεφρικής ανεπάρκειας. Θα πρέπει
όμως να σημειωθεί ότι το κλινικό φάσμα της νόσου δεν είναι ακόμα απόλυτα
γνωστό. Υπάρχουν κρούσματα που εμφανίζουν ήπια νόσο, ενώ κάποιοι ασθενείς,
εμφανίζουν άτυπες κλινικές εικόνες όπως για παράδειγμα συμπτώματα από το
γαστρεντερικό (πχ. διάρροιες). Η θνητότητα της νόσου είναι υψηλή και με βάση τα
δεδομένα που αναφέρει το ECDC μέχρι και 23/04/2014, ανέρχεται στο 31% (345 κρούσματα
& 107 θάνατοι).
Δεδομένου ότι: α) πρόκειται για ένα νέο νόσημα, β) η
πλειοψηφία των κρουσμάτων εμφανίζει βαριά νόσο, γ) το κλινικό φάσμα δεν είναι ακόμα
πλήρως γνωστό, οι επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να βρίσκονται σε εγρήγορση για
την ανίχνευση και άμεση διερεύνηση - επιδημιολογική και εργαστηριακή - ατόμων
με σοβαρή εμπύρετη λοίμωξη του αναπνευστικού, τα οποία:
διέμειναν ή είχαν επισκεφθεί την περιοχή της Αραβικής
Χερσονήσου1 τις τελευταίες 14 ημέρες πριν από ην εμφάνιση των συμπτωμάτων.
Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί σε άτομα που διακομίζονται για νοσηλεία
από τις εν λόγω περιοχές.
είχαν στενή επαφή2 με πιθανό ή εργαστηριακά επιβεβαιωμένο
κρούσμα MERS-CoV.
είναι επαγγελματίες υγείας που νοσήλευσαν άτομα με σοβαρή
λοίμωξη του αναπνευστικού και τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως πιθανά ή
επιβεβαιωμένα κρούσματα MERS-CoV.
δεν ανταποκρίνονται στη θεραπευτική αγωγή που χορηγείται στο
πλαίσιο της αντιμετώπισης της λοίμωξης
ανήκουν σε συρροές3 κρουσμάτων σοβαρής εμπύρετης οξείας
λοίμωξης του αναπνευστικού, είτε αυτές συμβαίνουν στην κοινότητα ή σε χώρους
παροχής υπηρεσιών υγείας (είτε πρόκειται για νοσηλευόμενους, είτε για
ιατρονοσηλευτικό προσωπικό).
Στόχοι της διερεύνησης είναι:
α) η άμεση λήψη μέτρων πρόληψης της δευτερογενούς μετάδοσης,
και
β) η κατανόηση των κλινικών και επιδημιολογικών
χαρακτηριστικών του νέου κοροναϊού.
Σημείωση:
1 Οι χώρες αυτές, μέχρι και 26/04/2013 είναι: Σαουδική
Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κουβέιτ, Κατάρ, Ομάν, Υεμένη.
ΠΡΟΣΟΧΗ!!: Καθώς η επιδημία εξελίσσεται ο κατάλογος των
χωρών μπορεί να τροποποιηθεί. Επικαιροποιημένες πληροφορίες για τις χώρες είναι
διαθέσιμες στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις: www.who.int/csr/don/en/index.html
& www.Keelpno.gr
2 Ως στενή επαφή ορίζεται:
α) Κάθε άτομο που περιέθαλψε ασθενή, είτε αυτό ήταν μέλος
της οικογένειας είτε επαγγελματίας υγείας, καθώς και οποιοσδήποτε είχε παρόμοια
στενή φυσική επαφή με τον ασθενή.
β) Οποιοσδήποτε διέμεινε μαζί ή επισκέφθηκε πιθανό ή
επιβεβαιωμένο κρούσμα, κατά το χρονικό διάστημα που νοσούσε.
γ) Άτομα που ταξίδεψαν με τον ασθενή κατά το χρονικό
διάστημα που νοσούσε
3 Η συρροή αφορά σε δύο ή περισσότερα άτομα με έναρξη
συμπτωμάτων μέσα στο ίδιο 14ήμερο και τα οποία σχετίζονται με τον ίδιο χώρο,
όπως: σχολείο, τόπος εργασίας, σπίτι, νοσοκομείο, χώρους ομαδικής διαβίωσης,
χώρους αναψυχής κλπ
Κάθε κρούσμα, «υπό διερεύνηση, πιθανό
ή επιβεβαιωμένο», θα πρέπει να δηλώνεται ΑΜΕΣΑ στο ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ, μέσω του
«ΔΕΛΤΙΟΥ ΔΗΛΩΣΗΣ ΟΞΕΙΑΣ ΣΟΒΑΡΗΣ ΛΟΙΜΩΞΗΣ
ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΚΟΡΟΝΑΪΟ (MERS-CoV)».