“Υγεία για Όλους”, ένα εθελοντικό πρόγραμμα δράσης, για την προάσπιση της υγείας ευάλωτων κοινωνικών ομάδων

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟ

 

Δρ ΕΥΑΓΓΕΛΟ Δ. ΒΟΓΙΑΤΖΑΚΗ MD,MPH,PhD        

 ΙΑΤΡΟ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟ-ΥΓΙΕΙΝΟΛΟΓΟ 

 ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΟ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΙΑΤΡΟ

 
http://www.ygeiagiaolous.org

Μαιάνδρου 23, Αθήνα

info@ygeiagiaolous.org

 

Σε μια περίοδο βαθιάς οικονομικής κρίσης, ανεργίας και κοινωνικού αποκλεισμού, η αφιλοκερδής βοήθεια στους συνανθρώπους, δίνει στον καθένα μας την ικανοποίηση του να προσφέρει δύναμη και στήριξη σε εκείνους που το έχουν ανάγκη.

Όραμά μας είναι μία κοινωνία στην οποία όλες οι "Ευάλωτες Κοινωνικές Ομάδες" θα έχουν ίση μεταχείριση και προστασία από το νόμο, ίσες ευκαιρίες και πρόσβαση στην εκπαίδευση, στην υγεία, την αγορά εργασίας και θα ενθαρρύνονται να συμμετέχουν ενεργά στην οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική ζωή του τόπου.

Με γνώμονα όλα τα παραπάνω δημιουργήσαμε το “Υγεία για Όλους”, ένα νέο επιχειρησιακό πρόγραμμα δράσης, για την προάσπιση της υγείας ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.

Οι ευάλωτες ομάδες πληθυσμού (άποροι/ανασφάλιστοι, πρόσφυγες, ρομά, κάτοικοι ορεινής Θράκης, Πομάκοι), αντιμετωπίζουν σωρευτικά προβλήματα ένταξης στον κοινωνικό και οικονομικό ιστό της χώρας, καθώς και πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής φροντίδας.

Το έργο “Υγεία για Όλους” έχει ως σκοπό την ανάπτυξη δικτύου υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και Κοινωνικής Φροντίδας, διασυνδεόμενων με τις τοπικές κοινότητες και τις τοπικές δημόσιες υπηρεσίες και δομές, προς όφελος ευάλωτων ομάδων πληθυσμών.

Το Διοικητικό Συμβούλιο απαρτίζεται από τους:

• Σωτηροπούλου Ελένη, Πρόεδρος

• Θηραίος  Ελευθέριος, Γενικός Γραμματέας

• Βογιατζάκης Ευάγγελος, Ταμίας

• Καραγεωργίου Κλειμεντίνη, Μέλος

• Παπανικολάου Νικόλαος, Μέλος

Στο έργο μας αυτό έχουμε την τιμή να έχουμε την υποστήριξη:

• Του Υπουργείου Υγείας
• Του Υπουργείου Εργασίας - Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
• Του KE.Σ.Υ.
• Της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών
• Των Επιστημονικών φορέων ΚΤΛ 

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 

ΓΙΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ 

http://www.ygeiagiaolous.org

info@ygeiagiaolous.org

Μαιάνδρου 23, Αθήνα

ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «Υγεία για Όλους»
Το πρόγραμμα Πρόληψη & Προαγωγή Υγείας «Υγεία για Όλους» λειτουργεί, από τον Μάϊο του έτους 2016.
Όλοι οι γιατροί- Νοσηλευτές , Μαίες, τεχνικοί, γραμματείς, συμμετείχαν εθελοντικά

 ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΣΤΗ ΜΥΡΣΙΝΗ ΑΝΔΡΑΒΙΔΑΣ
Στις 14.7.2016 πραγματοποιήθηκε ιατρική παρέμβαση - εμβολιασμός 50 παιδιών προσφύγων, στη Μυρσίνη Ανδραβίδας, σε συνεργασία με την 6η Υ.ΠΕ. και τους τοπικούς φορείς Υγείας Κ.Υ./Μ.Υ.
 ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟΥΣ ΕΡΓΑΤΕΣ ΓΗΣ ΣΤΗ Ν. ΜΑΝΩΛΑΔΑ

Εξετάστηκαν 136 άτομα, έγινε αιμοληψία, σε 84 άτομα.

 ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟ 4Ο ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ
Στις 12-13/11.2016 πραγματοποιήθηκε, Ολοκληρωμένη Ιατρική παρέμβαση στο 4ο διαμέρισμα του Δήμου Αθηναίων (Κολωνός),σε συνεργασία με την Δημοτική αρχή .
 Έγινε παιδιατρική κλινική εξέταση- εμβολιασμός παιδιών (37 παιδιά )  Μαιευτική - Γυναικολογική εξέταση: test pap (18 γυναίκες)
 Εκτίμηση αναγκών υγείας, από γενικό ιατρό  Παθολογικός – Καρδιολογικός – Ορθοπεδικός- Ενδοκρινολογικός έλεγχος, screening (50 ενήλικες)

 ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΗ ΧΑΛΚΙΔΑ
Στις 26.11.2016 πραγματοποιήθηκε Ιατρική παρέμβαση στη Χαλκίδα, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος, τον Δήμο Χαλκίδας, την 5η Υ.ΠΕ., το Νοσοκομείο Χαλκίδας.
 Έγινε εμβολιασμός παιδιών (35 παιδιά) , Μαιευτική –Γυναικολογική εξέταση, test pap κατά Παπανικολάου (20 γυναίκες)  Kαρδιολογικός έλεγχος, με τη χρήση φορητού υπερηχογράφου
Παθολογικός – Ενδοκρινολογικός - Ορθοπεδικός έλεγχος (47 ενήλικες)

 ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΉΠΕΙΡΟ

Πραγματοποιήθηκε ολοκληρωμένη Ιατρική παρέμβαση στην Ήπειρο.
 Παιδιατρική κλινική εξέταση- εμβολιασμός παιδιών
 Γυναικολογική εξέταση: Λήψη κολπικού επιχρίσματος test pap, κατά ‘’Παπανικολάου’’
 Εκτίμηση αναγκών υγείας, από γενικό ιατρό
 Παθολογικός – Καρδιολογικός – Ορθοπεδικός έλεγχος

Περιοχές στις οποίες πραγματοποιήθηκαν οι Ιατρικές παρεμβάσεις
 Στις 3.12.2016 πρωί Δ. Κόνιτσας, μεσημέρι Δ. Πωγωνίου
 Στις 4.12.2016 Δ. Ιωαννιτών
 Στις 5.12.2016 Δ. Αρταίων
 Στις 7.12.2016 Δ. Καραϊσκάκη
 Στις 8.12.2016 Δ. Πρέβεζας
 Στις 9.12.2016 Δ. Ζηρού
 Στις 10.12.2016 Δ. Σουλίου
 Στις 11.12.2016 Δ. Ηγουμενίτσας

 Γυναικολογικός έλεγχος και test pap, κατά Παπανικολάου, (100 γυναίκες ορεινών και ημιορεινών περιοχών).
 Παθολογικός - Καρδιολογικός - Ορθοπεδικός έλεγχος,(σε 52 άτομα).
 Εκτίμηση αναγκών υγείας από Γεν. ιατρό
 Παιδιατρική εξέταση- Εμβολιασμός , σε παιδιά της ορεινής περιοχής Άρτας.
Η Ιατρική παρέμβαση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία, την Περιφέρεια Ηπείρου, 

την 6η Υ.ΠΕ., το Π.Ν. Ιωαννίνων, τις τοπικές δομές Κ.Υ./ΠΕΔΥ.
Διαπιστώθηκε ότι η μεγαλύτερη ανάγκη εντοπίζεται στις Ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές από τα αστικά κέντρα, που 

δεν έχουν πρόσβαση σε δομές Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

 ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟ 4Ο ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ
Στις 28.1.2017 πραγματοποιήθηκε ιατρική παρέμβαση στο 4ο Διαμέρισμα του Δήμου Αθηναίων (Αλεξανδρείας 35 & Λένορμαν)
 Παιδιατρική κλινική εξέταση- εμβολιασμός παιδιών
 (εμβολιάστηκαν 59 παιδιά)
 Γυναικολογική εξέταση: Λήψη κολπικού επιχρίσματος test pap, κατά Παπανικολάου (20 γυναίκες)
 Εκτίμηση αναγκών υγείας, από γενικό ιατρό
 Παθολογικός – Καρδιολογικός – έλεγχος (70 ενήλικες)

 ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΕ ΛΙΒΑΔΕΙΑ - ΘΗΒΑ
Στις 4.2.2017 πραγματοποιήθηκε ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΗ ΛΕΙΒΑΔΙΑ 

Έγινε κλινική εξέταση - εμβολιασμός παιδιών. Εμβολιάστηκαν 80 παιδιά προσφύγων, που διαμένουν σε διαμερίσματα. 

Κατεγράφησαν 36 παιδιά σε βιβλιάρια του Π.Ο.Υ και εμβολιάστηκαν .
Έγινε καρδιολογικός έλεγχος και γυναικολογικός.

Στις 5.2.2017 πραγματοποιήθηκε ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΗ ΘΗΒΑ
Έγινε κλινική εξέταση - εμβολιασμός παιδιών. Εμβολιάστηκαν 58 παιδιά ρομά.
Σε συνεργασία με το Κέντρο Κοινότητας για ρομά, έγινε διασταύρωση στοιχείων από

 καταστάσεις εμβολιασμών του Δημ. σχολείου και έτσι αποφεύχθηκε ο πολυεμβολιασμός.
Υπήρχαν παιδιά που δεν είχαν εμβολιαστεί , δόθηκαν 30 νέα βιβλιάρια.
Πραγματοποιήθηκε Καρδιολογικός και Γυναικολογικός έλεγχος.

ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΥ

To πρόγραμμα ΄΄Υγεία για Όλους΄΄ πραγματοποίησε Ιατρική παρέμβαση, στις 11 & 12.3.2017 στο ΔΗΜΟ ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΥ  (Νέα Ζωή- 7ο Δημ. Σχολείο), 

σε συνεργασία με την Α΄ Π. Παιδιατρική κλινική του Ν.΄΄Αγία Σοφία΄΄,την Παιδιατρική κλινική του Π.Ν.΄΄Πεντέλης΄΄ την Παιδιατρική κλινική ΄΄Μητέρα΄΄, την Β΄ Μαιευτική κλινική ΕΚΠΑ του Π.Ν. ‘’Αρεταίειο’’, την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία Συμμετείχαν: η 2η Υ.ΠΕ., Η Περιφερειακή Ενότητα Δυτ. Αττικής, ο Δήμος Ασπροπύργου, το δίκτυο ΡΟΜ Δυτικής Αττικής. Παιδιατρική κλινική εξέταση - εμβολιασμός παιδιών
Παιδιατρική κλινική εξέταση – Εμβολιασμός 162 παιδιών, δόθηκαν 60 νέα βιβλιάρια, πραγματοποιήθηκε διασταύρωση των στοιχείων που μας δόθηκαν από το πρόγραμμα Προαγωγής Υγείας παιδιών ρομά, του ΕΚΠΑ και έτσι αποφεύχθηκε ο πολυεμβολιασμός. Δεν καλύφθηκε όλος ο παιδικός πληθυσμός, διότι η πλήρης εμβολιαστική κάλυψη δεν ξεπερνούσε το 5%,θα χρειαστεί και δεύτερη επίσκεψη.

 ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟ XΑΛΑΝΔΡΙΟΥ

To πρόγραμμα ΄΄Υγεία για Όλους΄΄ πραγματοποίησε Ιατρική παρέμβαση, στις 19.3.2017 στο Δήμο Χαλανδρίου, σε συνεργασία με τον Δήμο Χαλανδρίου, Α΄ Π. Παιδιατρική κλινική του Π. Ν.΄΄Αγία Σοφία΄΄, την Β΄ Μαιευτική κλινική ΕΚΠΑ του Π.Ν.ΕΚΠΑ ‘’Αρεταίειο’’, την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία, την Πνευμονολογική Εταιρεία, ΕΚΠΑ.

 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ, ΣΤΟ ΔΗΜΟ Ν. ΕΥΒΟΙΑΣ (ΚΑΡΥΣΤΟΣ)

To πρόγραμμα ΄΄Υγεία για Όλους΄΄ πραγματοποίησε Ιατρική παρέμβαση, στις 1.4.2017 στο Δήμο Ν. Ευβοίας (Κάρυστος), σε συνεργασία με την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος, το Δήμο, την Β΄ Μαιευτική κλινική ΕΚΠΑ του Π.Ν.ΕΚΠΑ ‘’Αρεταίειο’’, το Νοσοκομείο ΄΄ΥΓΕΙΑ΄΄, το Νοσοκομείο - Κ.Υ. Καρύστου.

Στοιχεία της Ιατρικής παρέμβασης, στο ΔΗΜΠ ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΥ  (Γκορυτσά) 

To πρόγραμμα ΄΄Υγεία για Όλους΄΄ πραγματοποίησε Ιατρική παρέμβαση, στις 6.5.2017 στο Δήμο Ασπροπύργου (περιοχή Γκορυτσά), σε συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής, γραφείο Αντιεριφερειάρχη Δυτ. Αττικής, τον Δήμο Ασπροπύργου, την Πανποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος, τους τοπικούς συλλόγους Ποντίων, το γραφείο Πρωτ/θμιας Εκπαίδευσης Δυτ. Αττικής, το Γραφείο στήριξης Ρομά Δυτ. Αττικής.
Με την Επιστημονική Ευθύνη: της Α΄ Παν. Παιδιατρικής κλινικής του Π.Π.Ν.΄΄Αγία Σοφία΄΄, την Β΄ Μαιευτική - Γυναικολογική κλινική ΕΚΠΑ Π.Ν. ‘’Αρεταίειο’’, την Παθολογική κλινική του Γ.Π.Ν.΄΄Λαϊκό’’, την Παν. Καρδιολογική κλινική του Π.Ν.΄΄Αττικόν΄΄την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία. 

➢  ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΕΣ ΦΥΛΑΚΕΣ ΘΗΒΑΣ 7.5.2017 

Στις 7.5.2017 πραγματοποιήθηκε Ιατρική παρέμβαση στις ΓΥΝΑΙΚΕΙΕΣ ΦΥΛΑΚΕΣ ΘΗΒΑΣ

. 

 Στοιχεία της Ιατρικής παρέμβασης, σε ΑΣΥΝΟΔΕΥΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΘΗΝΑ  (20 & 21 .5.2017) 

 Ιατρική παρέμβαση στις ΦΥΛΑΚΕΣ ΑΝΗΛΙΚΩΝ ΑΥΛΩΝΑ 

To πρόγραμμα ΄΄Υγεία για Όλους΄΄ θα πραγματοποιήσει Ιατρική παρέμβαση, στις φυλακές ανηλίκων Αυλώνα, στις 27.5.2017,

 στις οποίες βρίσκονται 200 ανήλικοι κρατούμενοι. 

ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ 

1. Ιατρική παρέμβαση στα Καλάβρυτα και Ερυμάνθεια 3 & 4 Ιουνίου,αντίστοιχα
2. Ιατρική παρέμβαση σε Αγρίνιο, Μεσολόγγι 16 & 17 Ιουνίου, αντίστοιχα

Απολογιστικά στοιχεία των δράσεων του για τους οκτώ μήνες λειτουργίας του  «Υγεία για Όλους» , στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Εμβολιασμού, που πραγματοποιήθηκε  φέτος στις 24-30 Απριλίου και συντονίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.  :
Συνολικά έχουν εξετασθεί και εμβολιασθεί  713 παιδιά και πραγματοποιήθηκαν,  γυναικολογική εξέταση ,test pap, διακολπικός υπέρηχος, σε 237 γυναίκες και  Παθολογικός – Καρδιολογικός- Ορθοπεδικός – Ενδοκρινολογικός  έλεγχος, σε 507 ενήλικες.
Επόμενη δράση του προγράμματος  είναι  η επίσκεψη των εθελοντών του  «Υγεία για Όλους» , στις 7 Μαΐου στις γυναικείες φυλακές Θηβών και η παροχή ολοκληρωμένης ιατρικής παρέμβασης στις γυναίκες, αλλά και στα 17 παιδιά που διαβιούν στις φυλακές, μαζί με τις μητέρες τους.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗ 

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΕ ΑΓΡΙΝΙΟ -ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ- ΑΙΤΩΛΙΚΟ 

Ποιες ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΕΣ εξετάσεις δικαιούνται οι ασφαλισμένοι ανά ηλικία

Δρ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Δ. ΒΟΓΙΑΤΖΑΚΗΣ MD,MPH,PhD  

ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ  

ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΜΥΚΟΒΑΚΤΗΡΙΔΙΩΝ 

ΓΝΝΘΑ "Η ΣΩΤΗΡΙΑ"

vogia2@gmail.com

URL: www.sotiria.gr/new/nrcm/index.htm,

URL: microlabekamsotiria.blogspot.gr

Σύμφωνα με τον Ενιαίο Κανονισμό Παροχών Υγείας του ΕΟΠΥΥ που εξεδόθη το 2012 και αναμένεται να ανανεωθεί σύντομα, προβλέπονται εξετάσεις προληπτικού χαρακτήρα για τους ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ χωρίς συμμετοχή στις δημόσιες δομές τουλάχιστον.

Συγκεκριμένα οι προληπτικές εξετάσεις είναι:

α) Εμβολιασμοί παιδιών και ενηλίκων, σύμφωνα με το
εγκεκριμένο από το Υπουργείο Υγείας εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού.

β) Εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου σε γυναίκες και
άνδρες με σκοπό τη γέννηση υγιών παιδιών και συγκεκριμένα:

• αιματολογικές εξετάσεις (γεν. αίματος, φερριτίνης και εγκλείστων) για τη διαπίστωση ετεροζυγωτών μεσογειακής αναιμίας

• ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης, εφόσον προκύψουν ενδείξεις από τις παραπάνω εξετάσεις

• εξέταση DNA του εμβρύου, εφόσον έχει διαπιστωθεί ότι και οι δύο γονείς έχουν γενετική επιβάρυνση για μεσογειακή αναιμία και κάλυψη της μεθόδου λήψης του υλικού προσδιορισμός αντισωμάτων ερυθράς

• έλεγχος καρυοτύπου του εμβρύου σε γυναίκες άνω των 35 ετών

γ) Για την πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του μαστού, μαστογραφία με την ακόλουθη συχνότητα: κάθε δύο χρόνια σε γυναίκες ηλικίας από 40 έως 50 ετών και κάθε χρόνο σε γυναίκες ηλικίας άνω των 50 ετών ή σε γυναίκες άνω των 35 ετών, εφόσον οι τελευταίες ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου.

Για την τελευταία περίπτωση απαιτείται παραπομπή ειδικού γιατρού.

δ) Για την πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, τεστ PAP κάθε χρόνο σε όλες τις γυναίκες από την έναρξη της σεξουαλικά ενεργούς ζωής.

ε) Για την πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη, τεστ PSA κάθε δύο χρόνια σε άνδρες ηλικίας άνω των 50 ετών και κάθε χρόνο σε άνδρες ηλικίας άνω των 60 ετών.

στ) Για την πρόληψη των καρδιοπαθειών, εξετάσεις χοληστερόλης, ολικής και κλασμάτων υψηλής και χαμηλής πυκνότητας, καθώς και τριγλυκεριδίων με σκοπό τη διάγνωση δυσλιπιδαιμιών, κάθε πέντε χρόνια σε άνδρες και γυναίκες από 15 έως 30 ετών και κάθε τρία χρόνια σε άνδρες και γυναίκες άνω των 30 ετών.

ζ) Για την πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου, μικροσκοπική εξέταση ανίχνευσης αιμοσφαιρίνης στα κόπρανα κάθε δύο χρόνια σε άνδρες και γυναίκες ηλικίας 50 έως 70 ετών και κολονοσκόπηση κάθε πέντε έτη σε άνδρες και γυναίκες ηλικίας 50 ετών και άνω ή κάθε έτος σε άνδρες και γυναίκες ηλικίας 40 ετών και άνω, εφόσον ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου.

Στην τελευταία περίπτωση απαιτείται παραπομπή ειδικού ιατρού. Με απόφαση του Δ.Σ. του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. εγκρίνονται και υλοποιούνται δράσεις πρωτογενούς πρόληψης που αφορούν στη διακοπή του καπνίσματος, την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα κ.ά.

ΕΛΛΕΙΨΗ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D ΚΑΙ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗΣ

Eυθυμία Κωνσταντινίδου

Διευθύντρια ΕΣΥ Μικροβολογικού Τμήματος ΝΝΘΑ

Aπό καιρό έχει ενοχοποιηθεί η έλλειψη βιταμίνης D ως παράγων ενεργοποίησης της φυματιώσεως στον άνθρωπο. Τα επίπεδα βιταμίνης D σε πάσχοντες είναι σαφώς μικρότερα από εκείνα αντίστοιχου πληθυσμού μαρτύρων. Ενοχοποιείται η τροποποιητική δράση της βιταμίνης στην «φυσική ανοσία» δηλ. στο αρχέγονο σκέλος του ανοσολογικού μηχανισμού με συνέπεια την έκπτωση αυτής. Ομως, σημειώνεται ότι και η παρατεινόμενη αντι-φυματική αγωγή, επίσης προκαλεί πτώση της στάθμης της βιταμίνης D.

Οι συνέπειες της ελλειψης βιταμίνης D στην φυσική πορεία της φυματίωσης είναι πέρα από κάθε αμφιβολία αρνητικές.  Μελέτες σε ασιατικούς πληθυσμούς όπου το κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο και η διατροφή διαφοροποιούνται πολύ από την Δύση έδειξαν ότι οι υγιείς (μη φυματικοί) που μελετήθηκαν είχαν κατα 70% υψηλότερη σταθμη βιταμινης D από πάσχοντες από φυματίωση πριν αρχίσουν θεραπεία (που όπως αναφέρθηκε ελαττώνει τα επίπεδα βιταμίνης D). Ανάλογες παρατηρήσεις εγιναν και σε αφρικανούς μετανάστες στην αυστραλία με ιστορικό παλαιάς φυματίωσης ή εν ενεργεία φυματίωση.

Σε το οφείλεται η δυσμενής επίδρταση της ελλειψης βιταμίνης D στην φυματίωση? Η 1 α-υDροξυλάση που μετατρεπει την 25-υδροξυ-βιταμίνη D στην ενεργό μορφή 1,25-δι-υδροξυ-βιταμίνη D οδηγεί παράλληλα στην έκφραση της καθελισιντινης (cathelicidin) μικροβιοκτόνο πεπτίδιο για το μυκοβακτηρίδιο της φυματιώσεως. Aυτό ερμηνεύει γιατί η ανεπάρκεια της βιταμινης D οδηγεί σε μειoνεκτική ανοσολογική δράση του μακροφάγου έναντι μυκοβακτηριδίου. Υπάρχει ανάλογο φαινόμενο και σε άλλα μυκοβακτηρίδια ? (πχ άτυπα, λέπρα κλπ). Στοιχεία ακόμη δεν υπάρχουν.

Βοηθά ο εμπλουτισμός με βιταμίνη D την αντι-φυματική αγωγή? Τα αποτελέσματα σχετικών μελετών είναι ασύμφωνα μεταξύ των. Πάντως η έλλειψη βιταμίνης D καλό να διορθώνεται.  

Η σχέση της βιταμίνης D με τον μεταβολισμό του ασβεστίου είναι στενή. Η σημασία του ασβεστίου στην κατάσταση υγείας είναι επίσης στενή και πολύ γνωστή. Ο σκελετός, οι μύες, η καρδιά, το ανοσολογικό σύστημα εξαρτώνται από την παρουσία σβεστίου υπό φυσιολογικά όρια. Το ασβέστιο λαμβάνεται με την τροφή και αποθηκεύεται  στον σκελετό. Η απορρόφησή του εξαρτάται από την βιταμίνη D. Η απουσία της προκαλεί έλλειψη του ασβεστίου. Η βιταμίνη D προέρχεται κυρίως από ενεργοποίηση του προδρόμου μορίου υδροξυχοληκασιφερόλη με δύο διαδοχικές υδροξυλιώσεις (μία στο δέρμα με την ηλιακή ακτινοβολία και μιά στον νεφρό). Ετσι προκύπτει η ενεργός βιταμίνη D 1,25-δι-υδροξυ-χοληκαλσιφερόλη. Ενα μικρό ποσον (το 10%) βιταμίνης D προέρχεται από τροφές (αυγά-γαλακτοκομικά-ψάρια). Κυρία πηγή όμως παραμένει ο μετασχηματισμός της στο δέρμα μέσω του ηλίου. Από τον μηχανισμό αυτό, προκύπτει ότι σε ηλιόλουστες χώρες οι πιθανότητες να εμφανίζουν οι άνθρωποι ανεπάρκεια βιταμίνης D θεωρητικά αναμένονται να είναι ελάχιστες. Ομως εδώ υπάρχει η παράδοξη παρατήρηση ότι βόρειοι ευρωπαϊκοί λαοί (Δανοί-Νορβηγοί-Ελβετοί) εμφανίζουν αναλογικά περισσότερη βιταμίνη D από λαούς μεσογειακών χωρών με μεγάλη ηλιοφάνεια όπως Ελληνες, Ιταλοί και Ισπανοί. Ανάλογα ευρήματα έδειξαν και μελέτες από την Αμερική σε πληθυσμούς τη Μέσης Ανατολής συγκριτικά με πληθυσμούς της Κεντρικής Ευρώπης.

Που αποδίδεται το παράδοξο αυτό?  Οι ερμηνείες που έχουν δοθεί είναι πολλές.

α) Το σκούρο δέρμα των μεσογειακών λαών εμποδίζει την ηλιακή ακτινοβολία να ενεργοποιήσει την προ-βιταμίνη D σε αντίθεση με τα λευκά δέρματα των βορειο-ευρωπαίων.

β) Η έκθεση στον ήλιο σε μεγάλη έκταση εμποδίζεται από τα ρούχα και αποφεύγεται λόγω των φόβων για καρκίνοιυς, μελανώματα δέρματος κλπ.

γ) Οι άνθρωποι σε χώρες με μεγάλη ηλιοφάνεια εφαρμόζουν αντι-ηλιακά με υψηλό δείκτη προστασίας

δ) Στις μεγαλουπόλεις της μεσογείου υπάρχει ρύπανση της ατμόσφαιρας που εμποδίζει το ηλιακό φώς

ε) Ατομα ηλικίας άνω των 70 εχουν μειωμένη ικανότητα ενεργοποίησης της βιταμινης D στο δέρμα

στ) Οι μεσογειακοί λαοί καταναλώνουν κυρίως φυτικά ελαια (φτωχα σε προ-kπου έχουν αφθονώτερη προ-βιταμίνη.  

Τα γενικά μέτρα που συνιστώνται για το φαινόμενο της έλλειψης βιταμίνης D είναι:

Λογική έκθεση στον ήλιο με αποφυγή των υπερβολών σε διάρκεια και τις ώρες της ημέρας (έκθεση το μεσημέρι είναι αρκετά επιβλαβής)

Τα συμπληρώματα διατροφής με ασβεστιο και βιταμίνη είναι χρήσιμα αλλά μονον υπό ιατρική οδηγία ως προς την διάρκεια, την δόση και το είδος σκευάσματος λόγω του κινδύνου παρενεργειών. Το ίδιο ισχύει και για τον χειρισμό της οστεοπόρωσης που δεν οφειλεται αποκλειστικά στην βιταμίνη D και το ασβέστιο.