Στοιχεία για τη μείωση της μετάδοσης του Ιού Έμπολα στην επαρχία Lofa της Λιβερίας την περίοδο 8 Ιουνίου – 1 Νοεμβρίου 2014

ΚΙΟΥΣΗ ΘΕΟΠΟΥΛΑ

ΤΕ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ

    Η Λιβερία είναι στη μέση της μεγαλύτερης επιδημίας του Ιού Έμπολα μέχρι σήμερα, με περίπου 6500 κρούσματα μέχρι τις 31 Οκτωβρίου. Τα πρώτα κρούσματα αναφέρθηκαν το Μάρτιο του 2014 στο Foya, μια πόλη με περίπου 20.000 κατοίκους στην επαρχία Lofa στη βόρεια Λιβερία. Μετά την εμφάνιση του ιού στην επαρχία, η τοπική κυβερνητική υπηρεσία της υγείας, μη κυβερνητικές οργανώσεις και τεχνικές υπηρεσίες, ανέπτυξαν μια ολοκληρωμένη στρατηγική ανταπόκρισης σε συνεργασία με τις κοινότητες. Η στρατηγική αυτή είχε τις εξής δραστηριότητες: 1) την προτροπή αλλαγών στις πρακτικές της φροντίδας των αρρώστων και της ταφής των νεκρών, 2) την δημιουργία μιας ειδικής μονάδας θεραπείας από τον Έμπολα (ETU) στην πόλη Foya, που θα μπορούσε αποτελεσματικά να εξυπηρετήσει μια αύξηση σε νέες εισαγωγές, 3) την ίδρυση τοπικών ανοιχτών γραμμών επικοινωνίας, ομάδων κοινωνικής δραστηριότητας από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα (ΓΧΣ) και τοπικών υπηρεσιών υγείας για την ταχεία μεταφορά ατόμων με Έμπολα και την ασφαλή ταφή ανθρώπων που πιθανόν να πέθαναν από τον Ιό Έμπολα, 4) την ίδρυση ειδικού εργαστηρίου ικανού για την ταχεία ταυτοποίηση του περιστατικού 5) την ικανότητα εύρεσης ενεργού περιστατικού σε περιοχές με πρόσφατα κρούσματα και 6) την εκπαίδευση της γενικής κοινότητας υγείας εθελοντών για τον εντοπισμό ατόμων με γνωστά συμπτώματα. Δεν έχουν αναφερθεί κρούσματα στο νομό από 9 Απριλίου μέχρι 31 Μαΐου, όμως επανεμφανίστηκαν στις αρχές Ιουνίου.

Πρόσφατες εκθέσεις για την κατάσταση, από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας της Λιβερίας, ανέφεραν μείωση των νέων κρουσμάτων από τον Ιό Έμπολα στην επαρχία Lofa. Το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας της Λιβερίας ζήτησε τη βοήθεια του CDC για την περαιτέρω απεικόνιση των πρόσφατων τάσεων του Ιού Έμπολα  στην επαρχία Lofa. Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν κατά τη διάρκεια της περιόδου 8 Ιουνίου – 1 Νοεμβρίου 2014, αναλύθηκαν σε τρεις πηγές:

Α) συγκεντρωτικά στοιχεία για τα νέα πιθανά και επιβεβαιωμένα κρούσματα, που ελήφθησαν από την Ιατρική Υπηρεσία του νομού και από τις διαθέσιμες στο κοινό  εθνικές εκθέσεις,  οι οποίες δημοσιεύτηκαν από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας της Λιβερίας. Ο εβδομαδιαίος αριθμός των νέων κρουσμάτων αυξήθηκε από 12 την εβδομάδα που έληξε στις 14 Ιουνίου σε 153 την εβδομάδα που έληξε στις 16 Αυγούστου και στη συνέχεια μειώθηκε σε 4 νέα κρούσματα την εβδομάδα που έληξε 1 Νοεμβρίου. (εικ. 1)

Β) στοιχεία βάσει περιστατικών από άτομα που εισήχθησαν στην ειδική μονάδα θεραπείας από τον Έμπολα (ETU), που τα διαχειρίστηκαν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα. Η τελική επιδημιολογική ταξινόμηση των περιπτώσεων ήταν σύμφωνη με τον ορισμό που δόθηκε από τον Π.Ο.Υ. Εργαστηριακά τεστ έγιναν από την κοινοπραξία Ευρωπαϊκών Κινητών Εργαστηρίων (EMLab) σε Goueckedou, Guinea, και Foya στη Λιβερία. Για την εργαστηριακή επιβεβαίωση χρησιμοποιήθηκε η δοκιμασία της αλυσιδωτής αντίδρασης αντίστροφης μεταγραφής της πολυμεράσης (RT-PCR).

Τα δεδομένα περιπτώσεων ανθρώπων που εισήχθησαν στην ETU στην πόλη Foya περιγράφουν μια τάση παρόμοια με εκείνη των συγκεντρωτικών στοιχείων για τα πρόσφατα κρούσματα. Ο αριθμός των εισακτέων στην ETU αυξήθηκε από 14 την εβδομάδα που έληξε στις 14 Ιουνίου στους 133 την εβδομάδα που έληξε στις 16 Αυγούστου, ενώ οι εισαγωγές μειώθηκαν φτάνοντας τη 1 την εβδομάδα που έληξε 1 Νοεμβρίου. Το ποσοστό των ατόμων που στην τελική κατάταξη δεν έχουν μολυνθεί από τον Ιό Έμπολα αυξήθηκε από 25% κατά τη διάρκεια 8 Ιουνίου – 9 Αυγούστου με κορύφωση 59% την εβδομάδα που έληξε 16 Αυγούστου , και στη συνέχεια μειώθηκε σε 41% κατά τη διάρκεια 7 Αυγούστου – 1 Νοεμβρίου. Συνολικά το 40% των ατόμων που γίνονται δεκτά στην ETU, έχουν ασθένειες που δεν προκαλούνται από τον Ιό Έμπολα. (εικ. 2)

Γ) στοιχεία από τα αποτελέσματα δοκιμών σε στοματικά επιχρίσματα που συλλέχθηκαν από ανθρώπους που πέθαναν στην κοινότητα και των οποίων οι θάνατοι οφείλονταν στον Ιό Έμπολα. Τα δείγματα αναλύθηκαν από τα EMLab με τη χρήση της RT-PCR, που έχει παρόμοια απόδοση σε στοματικά επιχρίσματα και σε δείγματα αίματος. Τα αποτελέσματα των δοκιμών των στοματικών επιχρισμάτων από τα EMLab συνδέθηκαν με τα στοιχεία των περιστατικών των κοινοτήτων των θανόντων των ΓΧΣ. Η τάση του ποσοστού των θανάτων στην κοινότητα, που αποδίδεται στον Έμπολα  υποδηλώνει επίσης την πρόσφατη μείωση της μετάδοσης. Κατά τη διάρκεια 8 Ιουνίου – 16 Αυγούστου, συνολικά 35 (95%) των 37 επιχρισμάτων βρέθηκαν θετικά για τον Ιό Έμπολα, ενώ την περίοδο 24 Αυγούστου – 1 Νοεμβρίου μόνο 21 (25%) των 85 δειγμάτων ήταν θετικά. (εικ. 3)

  Τα ευρήματα αυτής της ανάλυσης μπορούν να δείξουν το πρώτο παράδειγμα στη Λιβερία μιας επιτυχημένης στρατηγικής, που μειώνει τη μετάδοση του Ιού Έμπολα σε μια περιοχή με υψυλή αθροιστική συχνότητα. Η διαφάνεια στις δραστηριότητες και η εμπλοκή με την τοπική κοινότητα ήταν στο επίκεντρο της στρατηγικής ανταπόκρισης στην επαρχία Lofa. Για παράδειγμα, η ειδική μονάδα ETU στην πόλη Foya σχεδιάστηκε χωρίς υψηλά, αδιαφανή τοιχώματα για να ελαχιστοποιηθεί ο φόβος της εγκατάστασης. Επίσης στα μέλη των οικογενειών επιτρεπόταν να επισκεφτούν τους αγαπημένους τους στην ETU, είτε μιλώντας τους από ένα φράχτη ή μέσα σε θάλαμο φορώντας πλήρη εξοπλισμό ατομικής προστασίας, και κατά τη διάρκεια της ασφαλούς ταφής των νεκρών  τα μέλη της οικογένειας κλήθηκαν να οργανώσουν τελετές πένθους σύμφωνα με τα τοπικά έθιμα στη μνήμη του εκλιπόντος. Η δέσμευση με τον τοπικό πληθυσμό προσέφερε εμπιστοσύνη μεταξύ των εταίρων και της τοπικής κοινότητας και συνέβαλε στην επιτυχία της στρατηγικής. Το υψηλό ποσοστό των περιπτώσεων «μη Έμπολα» μεταξύ των νέων εισαγωγών στην ETU κατά τις τελευταίες εβδομάδες και η αύξηση του αριθμού των εβδομαδιαίων δειγμάτων που συλλέγονται από την κοινότητα των αποθανόντων, δείχνει ότι η εμπιστοσύνη στις δραστηριότητες αντίδρασης παραμένει ισχυρή στην τοπική κοινωνία, παρά την πρόσφατη μείωση των κρουσμάτων.

Πρόσφατες εκθέσεις δείχνουν ότι η μετάδοση του Ιού Έμπολα στη Λιβερία είναι σε εξέλιξη. Τα ευρήματα από την ανάλυση δείχνουν ότι η μετάδοση μπορεί να ελεγχθεί σε επίπεδο νομού, με μια συνολική στρατηγική απάντηση που αναπτύχθηκε από την τοπική κυβερνητική υπηρεσία της υγείας, μη κυβερνητικές οργανώσεις καθώς και τις τεχνικές υπηρεσίες σε συνεργασία με τον τοπικό πληθυσμό. Η στρατηγική στην επαρχία Lofa θα μπορεί να χρησιμεύσει ως πρότυπο για τη μείωση της μετάδοσης του Ιού Έμπολα σε περιοχές όπου είναι ακόμα κυρίαρχος και εξαπλώνεται. Παρά το γεγονός ότι η μετάδοση του μπορεί να έχει μειωθεί, νέα κρούσματα εξακολουθούν να αναφέρονται από την υπηρεσία υγείας στην επαρχία Lofa και γίνονται δεκτά στην ειδική μονάδα ETU στην πόλη Foya. Οι συνεργάτες στην αντίδραση θα πρέπει να παραμείνουν «άγρυπνοι» και να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους για την περαιτέρω ενίσχυση του ελέγχου του Ιού Έμπολα στη Λιβερία.

Αναφορές

1. Ministry of Health and Social Welfare.

2. World Health Organization.
3. Ebola virus disease outbreak–West Africa. MMWR Morb Mortal Wkly Rep;63:865–6.

ΕΙΚΟΝΑ 1. Ο συνολικός αριθμός των νέων κρουσμάτων Έμπολα,  Λόφα – Λιβερία, 8 Ιουνίου - 1 Νοεμβρίου 2014

Ο εβδομαδιαίος αριθμός των νέων κρουσμάτων αυξήθηκε από 12 στην εβδομάδα που έληξε 14 Ιουνίου σε 153 την εβδομάδα που έληξε στις 16 Αυγούστου και στη συνέχεια μειώθηκε, φτάνοντας τα 4 νέα κρούσματα στην εβδομάδα που έληξε την 1^η  Νοέμβρη.

ΕΙΚΟΝΑ 2. Αριθμός των ασθενών που εισάγονται στην ETU που λειτουργεί από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα στην πόλη της Foya, ανά εβδομάδα και η τελική κατάταξη, Λόφα – Λιβερία, 8 Ιουνίου -  1 Νοεμβρίου 2014

Ο αριθμός των εισακτέων στην ETU μετά από μια κορύφωση την εβδομάδα που έληξε στις 16 Αυγούστου, παρουσίασε συνεχόμενη μείωση μέχρι και την 1^η Νοεμβρίου.

ΣΧΗΜΑ 3. Τα αποτελέσματα των δοκιμών για τα δείγματα που συλλέχθηκαν από τους αποθανόντες στις κοινότητες και αξιολογούνται για Έμπολα, Λόφα – Λιβερία, 8 Ιουνίου -  1 Νοεμβρίου 2014

Η τάση του ποσοστού των θανάτων στην κοινότητα που αποδίδονται στον ιό Έμπολα παρουσίασε επίσης μια πρόσφατη μείωση της μετάδοσης.