Ένα ιδανικό τεστ διάγνωσης της λανθάνουσας φυματίωσης (LTBI) θα πρέπει να πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις: Υψηλή ευαισθησία σε όλες τις πληθυσμιακές ομάδες που κινδυνεύουν, υψηλή ειδικότητα, ανεξαρτήτως εμβολιασμού BCG και λοιμώξεων με περιβαλλοντικά μυκοβακτηρίδια, αντικειμενικά κριτήρια για τα θετικά αποτελέσματα, ευκολία εκτέλεσης, ικανότητα αναγνώρισης προσφάτως μολυσμένων ατόμων ,με αυξημένο κίνδυνο μετατροπής σε ενεργό νόσο.
Σήμερα, είναι διαθέσιμες δύο ειδών δοκιμασιών για τη διάγνωση της LTBI, η Mantoux (δοκιμασία TST) και η παραγωγή ιντερφέρονης-γ ,από ευαισθητοποιημένα Τ-λεμφοκύτταρα (δοκιμασίες IGRAs)
Μέχρι πρόσφατα, το τεστ φυματίνης (TST) ήταν η μόνη μέθοδος εκτίμησης της μόλυνσης από M.tuberculosis. Tο τεστ TST είναι μία δερματοαντίδραση υπερευαισθησίας επιβραδυνόμενου τύπου. Πολλά από αντιγόνα PPD που περιέχει , είναι κοινά με το M.bovis και με πολλά άτυπα μυκοβακτηρίδια, μειώνοντας έτσι την ειδικότητα του test. Η χαμηλή ευαισθησία του TST σχετίζεται με ανοσοκαταστολή, υποσιτισμό και πολύ μικρές ή μεγάλες ηλικίες. Η τεχνική είναι υποκειμενική και απαιτεί επανεξέταση μετά 48 ώρες. Οι δοκιμασίες παραγωγής ιντερφερόνης-γ (δοκιμασίες IGRAs) βασίζονται στα Τ-λεμφοκυτταρα. Μετρούν την απελευθέρωση ιντερφερόνης-γ από ευαισθητοποιημένα T-λεμφοκύτταρα ως απάντηση στα ειδικά αντιγόνα του M.tuberculosis, τα οποία βρίσκονται κωδικοποιημένα στη περιοχή RD1 του γονιδιώματος του M.tuberculosis. Η περιοχή απουσιάζει στα στελέχη M.bovis και στα περισσότερα άτυπα μυκοβακτηρίδια, με εξαίρεση το M.marinum, M.kansasii, M.szulgai. Οι IGRAs προσδιορίζουν είτε τη ποσότητα της ιντερφερόνης-γ (μεθοδολογία QuantiFERON), είτε τον αριθμό των Τ-λεμφοκυττάρων που παράγουν ιντερφερόνη-γ (μεθοδολογία T-SPOT ).
Η ευαισθησία και η ειδικότητα των IGRAs και του TST, η σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας, η επιρροή της περιοχής και της εθνικότητας, η ανοσολογική απάντηση διαφόρων ειδικών ομάδων (παιδιά, ηλικιωμένοι, ανοσοκατασταλμένοι), καθορίζουν την ορθή χρήση των δοκιμασιών αυτών στη διάγνωση της λανθάνουσας φυματίωσης , αλλά και τη συμβολή τους στη διάγνωση της ενεργού νόσου.
Τα αρνητικά αποτελέσματα IGRAs και TST δεν αποκλείουν τη φυματίωση
Οι IGRAs αλλά και το TST δεν μπορούν να διακρίνουν μεταξύ λανθάνουσας και ενεργού φυματίωσης
Οι συστάσεις για τη ορθή χρήση των δοκιμασιών IGRAs και TST αφορούν: χώρες με χαμηλή επίπτωση της φυματίωσης , με εξαίρεση τα παιδιά <5 ετών, άτομα που έχουν έρθει σε επαφή με πάσχοντες , εργαζόμενους σε χώρους υγείας, εμβολιασμένους με BCG, λοιμώξεις από άτυπα μυκοβακτηρίδια, ανοσοκατασταλμένους ή άτομα που πρόκειται να λάβουν ανοσοκατασταλτική θεραπεία, μετανάστες, έγκλειστους φυλακών, άστεγους.
(Βλέπε και ιστότοπο Μικροβιολογικού Εργαστηρίου και Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Μυκοβακτηριδίων ,
http://www.sotiria.gr/new/nrcm/index.htm
email: reflabtbsotiria@yahoo.gr
Δρ ΣΙΜΟΝΑ ΚΑΡΑΜΠΕΛΑ
Διευθύντρια ΕΣΥ
Μικροβιολογικό Εργαστήριο ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»